1975 yılında İncirlik Üssü nasıl kapatılmıştı?

1975 ABD Ambargosu

1974 yılında gerçekleştirilen Kıbrıs Barış Harekatı’nın ardından ABD tarafından Türkiye’ye silah ambargosu uygulandı. ABD, Kıbrıs’a yönelik müdahaleye uzunca bir süredir açıkça karşı çıkmaktaydı. Ayrıca Türkiye’nin Kıbrıs Barış Harekatı’nda Amerikan silahları kullandığını, bunun da yapılan ikili anlaşmalara aykırı olduğunu iddia ediyordu.

“Türkiye’ye Yapılan Silah Satışlarının ve Verilen Askeri Kredilerin Durdurulması” kararı, ABD Temsilciler Meclisi’nde ve Senato’da kabul edildi. Daha sonra Başkan Ford’a sunuldu. Ford, iki sefer bu yasayı veto ettiyse de üçüncüsünde onayladı. Böylece 5 Şubat 1975 tarihi itibarıyla ABD’den Türkiye’ye silah satışı durduruldu.

İncirlik Üssü’nün kapatılması

Türkiye, ABD’nin aldığı bu ambargo kararına karşı 9 Şubat 1975’te Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan bir açıklamayla ambargonun uygulanması halinde Amerikan üslerinin kapatılacağı konusunda uyarıda bulundu.

Süleyman Demirel liderliğindeki hükümet bir bakanlar kurulu kararıyla 25 Temmuz 1975‘te NATO görevi saklı kalmak kaydıyla Türkiye’deki Amerikan üslerinin faaliyetlerini durdurdu. Bu tesisler, Türk Silahlı Kuvvetleri’ne devredildi.

ABD, Türkiye’nin bu kararlı tutumuna karşılık ambargo kararında esnekliğe gitti. 6 Ekim 1975’te ticari satış yasağını kaldırdı. Daha sonra ise ambargoyu tamamen kaldırdı.

Arap-İsrail Savaşları’nda ve Rehine operasyonu için İncirlik Üssü kullandırılmadı

Bu konu üzerine önemli bir bilgi daha vermek gerekir. Türkiye, 1973 yılında gerçekleşen İsrail ile Arap ülkeleri arasındaki savaş sırasında İsrail’e yardım etmek isteyen ABD’nin İncirlik Üssü’nü kullanmasına izin vermemişti. Aksine Arap ülkelerine silah taşıyan Sovyetler Birliği uçaklarının Türk hava sahasını kullanmasına ise izin vermişti.

ABD, İran’da rehin alınan vatandaşlarını kurtarmak için İncirlik Üssü’nü kullanmak istemiş, ancak Türkiye reddetmiştir.