ABD’nin İran’a yönelik başlattığı yaptırım kararı hakkında merak edilen soruları ve cevapları sizler için derledik. İran yaptırımları ne zaman ve nasıl başladı? İran yaptırımlarının kapsamı nedir? İran’a yönelik yaptırımlara dünya ne diyor? Yaptırım kararından sonra İran’dan hangi firmalar çekildi?
1. İran yaptırımları ne zaman ve nasıl başladı?
ABD Başkanı Donald Trump, başkanlık yarışından itibaren İran ile yapılan nükleer anlaşmadan dolayı duyduğu rahatsızlığı dile getirmiş ve bu anlaşmayı kaldıracağını sık sık ifade etmişti.
8 Mayıs 2018 tarihinde P5+1 ve Avrupa Birliği (AB) tarafından 2015 yılında imzalanan Nükleer Programa Yönelik Kapsamlı Ortak Eylem Planı‘ndan çıkma kararı aldı.
Nihayetinde Trump, 6 Ağustos 2018 günü İran’a karşı yaptırımların yeniden başlatılması yönünde kararnameyi imzaladı. Böylece bir süredir konuşulan yaptırımlar, resmen başlamış oldu.
2. İran yaptırımlarının kapsamı nedir?
ABD’nin İran’a yönelik yaptırımları iki aşamadan oluşmaktadır. Birinci aşama 7 Ağustos 2018 günü başlarken ikinci aşama 5 Kasım 2018 günü başlayacak.
İlk aşamada uygulanacak yaptırımlar şunlar: ABD doları alımının yasaklanması, altın ve değerli madenlerin ticaretinin yasaklanması, İran’a ait halı ve gıda ürünlerinin ABD’ye ihracatının yasaklanması, İran’a yolcu uçaklarının ve uçak parçalarının ithalatının yasaklanması.
İkinci aşamada uygulanacak yaptırımlar şunlar: İran petrolünün ihracatının engellenmesi, İran Merkez Bankası ile çalışan kuruluşlara yönelik kısıtlama, İran’ın denizyolu taşımacılığı ile gemi inşa sektörüne yönelik yasaklama.
3. İran’a yönelik yaptırımlara dünya ne diyor?
ABD’nin İran’a yönelik yaptırım kararına karşı çok sayıda siyasiden olumsuz tepki geldi. Bunlar arasında en dikkat çekici isimler Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron oldu.
Merkel, ABD’nin kendilerine koruduğu günlerin geride kaldığını ve artık Avrupa olarak kaderlerini kendi ellerine almaları gerektiğini vurguladı.
Yaptırımları destekleyen tek lider ise İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu oldu.
4. Yaptırım kararından sonra İran’dan hangi firmalar çekildi?
ABD’nin İran’a yönelik yaptırım kararının ardından birçok önemli şirket İran’dan çekilmeye başladı. 2015 yılında yaptırımların sona ermesiyle birlikte İran’la ilk işbirliği yapan Batılı şirket olan Total, yaptırımlar sonucunda İran’dan çekilme kararı aldı.
İran’da yatırımları bulunan otomotiv şirketleri Renault, Citroen, Peugeot, Daimler İran’la ticaretlerini durdurduklarını açıkladılar.
Yaptırımların sona ermesinin ardından ABD’li uçak üretici firması Boeing ile Fransız uçak üretici Airbus‘un İran’la yaptıkları satış anlaşmasının iptal edildiği duyuruldu.
Bir yanıt yazın
Yorum yapabilmek için oturum açmalısınız.