6 soruda Münhasır Ekonomik Bölge

Son zamanlarda Yunanistan’ın İsrail ve Mısır’la işbirliği yaparak Doğu Akdeniz’de Münhasır Ekonomik Bölge ilan etme girişimleri var. Öte yandan Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, bir oldu bittiye getirerek İtalyan enerji şirketi ENİ’ye Türkiye’nin Münhasır Ekonomik Bölgesi ile çakışan bir alanı ihale etmişti. Türkiye ise bu girişime engel olmuş ve Doğu Akdeniz’de kendi sondaj çalışmalarına başlayacağını duyurmuştu. Peki Doğu Akdeniz’deki gelişmelerle birlikte adını duyduğumuz Münhasır Ekonomik Bölge nedir? Ne kadarlık bir alanı kapsıyor? Devletlerin bu bölgelerde yetkileri neler? Bu konu hakkında merak edilen soruları ve cevaplarını sizler için derledik. İşte tüm detaylar…

1. Münhasır Ekonomik Bölge nedir?

Münhasır Ekonomik Bölge (MEB), kıyı devletinin karasuları esas çizgisinden itibaren 200 mile kadar varan; gerek deniz yatağı ve deniz yatağı altında, gerekse de su tabakası ve içerisinde münhasır ekonomik haklar ve yetkilere sahip olduğu bir alandır.

2. Nasıl ortaya çıktı?

MEB kavramının ortaya çıkışı 1940’lı yıllara uzanmaktadır. O günlerde özellikle de balıkçılığın gelişmesi üzerine ortaya atılmış bir fikirdi. Bunun hukuki olarak yerleşmesi ise 1982 tarihli Deniz Hukuku Sözleşmesi ile olmuştur. Bu sözleşme sonucunda devletler salt balıkçılık kaynaklarına değil, canlı ya da cansız tüm kaynaklar üzerinde münhasır yetkili olmuştur.

3. Bu alanlarda devletlerin yetkisi nedir?

Kıyı devleti, ilan ettiği münhasır ekonomik bölgedeki doğal kaynaklar üzerinde kullanma, koruma ve düzenleme hakkına sahiptir.

Öte yandan kıyı devleti bu alanlarda sudan ya da rüzgardan enerji elde edebilir.

Münhasır ekonomik bölgede devletlerin hakları yalnızca ekonomik haklarla sınırlı değildir. Kıyı devleti, bu alanlarda yapay ada ya da çeşitli yapılar inşa edebilir.

4. MEB nasıl belirlenir?

Birlemiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesi’ne göre münhasır ekonomik bölgenin ilan edilmesinde temel ilke, bunun anlaşma yoluyla ve hakkaniyete uygun bir şekilde gerçekleştirilmesidir.

5. Kıta Sahanlığı ile arasındaki fark nedir?

MEB’in kıyı devleti tarafından ilan edilmesi gerekirken, kıta sahanlığının ilan edilmesine gerek yoktur.

6. Türkiye MEB ilan etti mi?

Türkiye, 1986 yılında Karadeniz‘de 200 millik bir alanda münhasır ekonomik bölge ilan etmiştir.