ABD ile Türkiye arasında yaşanan 5 kriz

Son yıllarda ABD ile Türkiye arasındaki ilişkiler, oldukça gergin bir süreçten geçiyor. İki ülke arasındaki gerilim, son olarak ABD’nin Türkiye’ye yönelik yaptırım kararı almasıyla birlikte zirveye çıktı. ABD ile Türkiye arasında son zamanlarda yaşanan 5 farklı krizi derledik.

1. FETÖ elebaşı Fethullah Gülen’in iadesi

Türkiye, 15 Temmuz darbe girişiminin ardından FETÖ elebaşı Fethullah Gülen’in iadesini talep etti. Ancak bu talep karşılık bulmadı.

Oysaki Türkiye ile ABD arasında 1979 yılında ‘Suçluların Geri Verilmesi ve Ceza İşlerinde Karşılıklı Yardım Antlaşması‘ imzalanmıştı. Bu antlaşma, Türkiye’nin iade talebindeki en önemli dayanağını oluşturuyordu.

Habertürk gazetesinden Fevzi Çakır’ın haberine göre, Türkiye iade talebi için 7 ayrı iade talepnamesi gönderdi.

2. ABD’nin YPG’ye desteği

ABD’nin Barack Obama döneminde başlayan terör örgütü YPG’ye olan desteği, Donald Trump’ın başkan seçilmesiyle de devam etti. Bu dönemde YPG’ye yaklaşık 2 bin tır silah gönderildi. Bunun için ABD bütçesinden 500 milyon dolar ayrıldı. Ayrıca YPG’nin hakim olduğu bölgelerde 10 ayrı askeri üs kuruldu.

Türkiye, her fırsatta ABD’nin bu stratejisinden duyduğu rahatsızlığı dile getirdi.

3. Hakan Atilla Davası

Halk Bankası Genel Müdür Yardımcısı Hakan Atilla, 27 Mart 2017 tarihinde New York’tan Türkiye’ye dönerken Kennedy Havalimanı’nda gözaltına alındı. FBI ajanları tarafından sorgulandıktan sonra tutuklandı.

14 ay tutuklu kaldıktan sonra mahkeme tarafından 32 ay hapis cezasına mahkum edildi.

İki ülke arasında gerilim yaratan bu konu hakkında açıklama yapan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Hakan Atilla’nın suçsuz olduğunu ve Hakan Atilla’nın suçlu ilan edilmesinin Türkiye’nin suçlu ilan edilmesi anlamına geldiğini belirtti.

4. F-35 Krizi

Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemlerini almasından oldukça rahatsızlık duyan ABD yönetimi, F-35 savaş uçakları için yaptırım uygulama kararı aldı. Önce ABD Temsilciler Meclisi’nden geçen yasa bugün ABD Senatosu’ndan da geçti.

Türkiye, F-35 savaş uçağı projesine 1999 yılında dahil oldu. Projenin 9 üretici ortağından biridir. Uçağın bazı parçaları Türkiye’de üretilmektedir. Türkiye, 116 adet F-35 siparişi vermişti.

ABD: “Türkiye Rusya’dan S-400 alırsa yaptırım uygularız.”

5. Rahip Brunson Davası

Amerikalı din adamı rahip Andrew Craig Brunson, Ekim 2016’da gözaltına altındı ve ardından da tutuklandı. Hakkında hazırlanan iddianamede, FETÖ ve PKK adına suç işlediği suçlaması yöneltildi.

Bu tutuklama, ABD ile Türkiye arasındaki ilişkileri gerginleştirdi. ABD, Brunson’un serbest bırakılmasını istiyor. Türkiye ise Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bir konuşmasında belirttiği üzere, bu isteğin karşılanmasını FETÖ elebaşı Fethullah Gülen’in iade edilmesi şartına bağladı.

Son olarak ABD yönetimi, Brunson’ın serbest bırakılması için Türkiye’ye yönelik yaptırım uygulanması kararı aldı.