Agnostisizm nedir, temsilcileri kimlerdir? (Kısaca)

Agnostisizm nedir, ne demek, neyi savunur? Agnostisizm kurucusu kimdir? Agnostisizm temsilcileri kimlerdir? İşte agnostisizm felsefi düşüncesi hakkında kısaca bilinmesi gerekenler…

Agnostisizm nedir?

Tanrının varlığı ile yokluğu hakkında yapılan ispat çabalarının doğrulanamaz, kanıtlanamaz ve bilinemez olduğunu savunan felsefi görüşe agnostisizm denir. Bir diğer ismi de bilinemezciliktir. Ateizm ile teizmin tam ortasında konumlanmıştır. Bu görüşü savunanlara agnostik adı verilir. Agnostikler sonuç olarak ne teist ne de ateisttir.

Agnostisizm temsilcileri

Semantik olarak bilinemezcilik, Antik Yunan uygarlığında yaşamış olan Sofistlere kadar gider. Sofist düşünür Protogoras (MÖ. 490-420) tarihteki ilk agnostik düşünür olarak karşımıza çıkmaktadır. Agnostisizm adını ise ilk defa literatüre kazandıran 19. Yüzyılda yaşamış İngiliz biyolog Thomas Henry Huxley (1825-1895) olmuştur. 20. Yüzyılda ise en etkili savunucusu ünlü İngiliz felsefeci Bertrand Russell (1872-1970)’dır.

Agnostisizm çeşitleri

Tanrının varlığı ve yokluğunun bilinemeyeceğini öne süren bir tutum olarak güçlü ve zayıf agnostisizm diye ayrım yapılmaktadır.

1. Zayıf Agnostisizm: Tanrının var veya yok olduğuna inanmayan, tanrının varlığı lehinde veya aleyhinde olan yargıyı askıda tutan agnostisizm çeşididir. Kararsızlık ve belirsizlik ön plandadır.
2. Güçlü Agnostisizm : Felsefi agnostisizm olarak da adlandırılan güçlü agnostisizmde tanrının varlığını bilmenin imkânının olmaması görüşü sistematik ve iradeli bir biçimde savunulur. İnanmak ve inkâr etmek için yeterli kanıtlar mevcut olmadığından tanrıya var veya yok demek yanlıştır. Bu görüş ateizme yakın duruşu ile dikkat çekmektedir.

Popüler olarak tanrının varlığı ya da yokluğu bilgi ve istek bağlamında incelendiğinde bir kişinin hem agnostik-teist hem de agnostik-ateist bir bakış açısına sahip olabileceği düşünülebilmektedir.