Arap Baharı nedir? Nasıl başladı?

Arap Baharı, 17 Aralık 2010 tarihinde Tunuslu bir seyyar satıcı olan Muhammed Bouazizi‘nin yolsuzluklara ve kötü yaşam koşullarına tepki olarak kendini yakmasıyla birlikte Tunus’ta başlayıp daha sonra Libya, Suriye, Yemen, Cezayir, Mısır ve Bahreyn gibi ülkelere yayılan halk hareketlerine verilen bir isimdir.

Muhammed Bouazizi’nin bir yakını Al Jazeera’ye verdiği bir röportajda şunları söylüyordu: “Polis arabasına ve tartısına el koymaya karar verdi. Muhammed, vali ile görüşmek için belediyeye gittiğinde geri çevrildi. Onunla konuşmayı reddettiler.” Muhammed Bouazizi, kendisini geri çeviren yetkilerinin ofisinin hemen önünde kendini yaktı.

Tunus

Muhammed Bouazizi’nin kendini yakması üzerine Tunus’ta halk sokağa döküldü. Çok sayıda protesto gösterisi düzenlendi. Nihayetinde gösteriler 20 yıllık Zeynel Abidin Bin Ali yönetiminin sonunu getirdi. Bu süreç “Yasemin Devrimi” olarak adlandırıldı. Seçimler yapıldı ve yeni yönetim iş başına geldi. Tunus, Arap Baharı’nın olumlu bir şekilde sonuçlandığı tek ülke oldu.

Mısır

Tunus’ta başlayan değişim rüzgarı, 25 Ocak 2011 günü Mısır’a ulaşmıştı. Protestolar sonucunda 30 yıldır ülkeyi yöneten Hüsnü Mübarek istifa etti. 2012 yılında cumhurbaşkanlığı seçimleri yapıldı. Ülkenin yeni cumhurbaşkanı Muhammed Mursi oldu. Ancak Mursi’nin iktidarı uzun sürmedi. 3 Temmuz 2013’te Sisi önderliğindeki Mısır Silahlı Kuvvetleri tarafından Mursi’ye darbe yapıldı. 2015 yılında Mursi idam cezasına çarptırıldı.

Mısır Devrimi nasıl oldu, neler yaşandı?

Yemen

Hızla yayılan Arap Baharı etkisi, 27 Ocak 2011 günü Yemen’de görülmeye başlandı. Ülkede protesto gözleri düzenlenmesi üzerine Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih sağlık sorunlarını gerekçe göstererek ABD’ye gitti. Görevini ise Cumhurbaşkanı Yardımcısı Abid Rabbu Mansur Hadi’ye devretti.

Husiler ile Cumhurbaşkanı Hadi arasında yaşanan gerilim sonucunda Hadi istifa etti. Suudi Arabistan’ın desteğini alan Hadi yanlısı güçler ile Husiler arasında çatışmalar başladı. Daha sonra Suudi Arabistan öncülüğünde kurulan koalisyon da ülkedeki iç savaşa müdahale etti. Koalisyon güçlerinin düzenlediği hava saldırıları neticesinde çok sayıda sivil hayatını kaybetti. 2017 yılında Ali Abdullah Salih, Husiler tarafından öldürüldü.

4 başlık: Yemen İç Savaşı

Libya

Takvimler 17 Şubat 2011 tarihini gösterdiğinde, Arap Baharı’nın etkisinde devam eden gösterilerin adresi bu kez Libya oldu. Ülkede çıkan iç savaş sonucunda Muammer Kaddafi linç edilerek öldürüldü. Tam bir kaosun hakim olduğu ülkede üç ayrı hükümet, iki ayrı meclis bulunuyor.

Libya: Kaddafi öncesi ve sonrası

Bahreyn

14 Şubat 2011 tarihinde Bahreyn’de başlayan gösterilere, Körfez İşbirliği Örgütü müdahale etti. Gösteriler sonucunda bazı değişiklikler yapılsa da muhalefete yönelik halen ağır bir baskı durumu var.

Suriye

15 Mart 2011′de Suriye’nin Dera kentinde başlayan gösteriler, hızla tüm ülkeye yayıldı. Ülkede çıkan iç savaş neticesinde binlerce insan hayatını kaybederken, milyonlarca insan mülteci durumuna düştü.