Avrupa Birliği nedir, ne zaman ve nasıl kuruldu? (Kısaca)

Avrupa Birliği nedir, ne zaman kuruldu? Avrupa Birliği kurucu üyeleri kimlerdir? Avrupa Birliği ülkeleri hangileri? Avrupa Birliği hakkında merak edilen soruları ve yanıtlarını sizler için derledik.

Avrupa Birliği nedir?

Avrupa Birliği, üye ülkeler arasında önce ekonomik birlik sağlayabilmek amacıyla kurulmuş, daha sonra bunun yaratacağı sirayet etkisiyle siyasi anlamda da birlik sağlamayı hedeflemiş bir örgütlenmedir. Yakın bir zamanda alınan kararlar göstermektedir ki, ekonomik ve siyasi bütünleşmenin son ayağı olarak görülen savunma alanında da birlik sağlanması hedeflenmektedir. 

Avrupa Birliği ne zaman ve nasıl kuruldu?

Avrupa Birliği’nin öncülü olan kuruluş, 1952 yılında Paris Antlaşması ile kurulan Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu‘dur. Kurucu üyeler şu ülkelerden oluşuyordu: Almanya, Fransa, İtalya, Lüksemburg, Belçika ve Hollanda.

Schuman Deklarasyonu

Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu’nun kuruluşuna öncülük eden ülkeler Almanya ve Fransa oldu. Fransa Dışişleri Bakanı Robert Schuman‘ın ismini alan Schuman Deklarasyonu, bu yolda atılan önemli bir adım olmuştur.

Birbirleriyle daha önce iki dünya savaşında da savaşan iki ülkenin öncülük ettiği bu oluşum, Avrupa’da barışın kalıcı olarak tesis edilmesini amaçlıyordu.

Kömür ve çelik alanında başlayacak işbirliğinin önce tüm ekonomik alana, daha sonra da siyasi alana sirayet etmesi hedefleniyordu.

Roma Antlaşması

Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu ile başlayan bütünleşme süreci 1957 yılında Roma Antlaşması ile devam etmiştir. Bu antlaşmanın sonucunda Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) ve Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu (EURATOM) kuruldu.

1967 yılında yapılan Brüksel Antlaşması ile birlikte daha önce kurulan üç örgütün organları birleştirilerek Avrupa Topluluğu (AT) adını aldı.

1985 yılında Avrupa Tek Senedi Antlaşması imzalandı. Bu anlaşmayla birlikte sınırlandırmalar kaldırılmış ve ortak pazar tam anlamıyla yürürlüğe sokulmuştur.

Maastricht Antlaşması

1992 yılında imzalanan Maastricht Antlaşması ile birlikte örgütün adı Avrupa Birliği oldu. Bu antlaşma, ekonomik bütünleşmeyi siyasi ve savunma alanlarına da yaymıştır. Parasal birlik, ortak dış politika ve güvenlik konularında yapılan düzenlemelerle bütünleşmeyi derinleştirmek amaçlanmıştır.

Fakat bu antlaşmanın onay aşamasında belirli zorluklarla karşılaşıldı. Bazı ülkeler referanduma sunmaksızın onaylarken, bazı ülkeler referanduma sundu.

Bütünleşme yolundaki diğer adımlar 1999 yılında Amsterdam Antlaşması, 2003 yılında Nice Antlaşması ve 2007 yılında Lizbon Antlaşması ile atılmıştır.

Bu antlaşmalardan özellikle Avrupa Birliği için anayasa yapmayı hedefleyen Lizbon Antlaşması önemlidir. İlk olarak 2001 yılında başlanan bu girişim, 2006 yılında Fransa ve Hollanda’da yapılan referandumlar sonucunda başarısızlıkla sonuçlandı. Bunun üzerine yapılan bazı değişikliklerle antlaşma, 2007 yılında imzalandı ve 2009 yılında yürürlüğe girdi.

Avrupa Birliği üyesi ülkeler

Avrupa Birliği’ne üye ülkeler şunlardır: Almanya, Fransa, Avusturya, Danimarka, İtalya, Belçika, Çek Cumhuriyeti, Hollanda, İsveç, İngiltere, Estonya, Hırvatistan, Finlandiya, Litvanya, İrlanda, Letonya, Macaristan, İspanya, Slovakya, Malta, Romanya, Portekiz, Slovenya, Polonya, Yunanistan, Bulgaristan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi.

Avrupa Birliği’nin organları

Avrupa Birliği’nin organları şunlardır: Avrupa Parlamentosu, Avrupa Birliği Konseyi, Avrupa Komisyonu, Avrupa Birliği Adalet Divanı, Avrupa Yatırım Bankası ve Avrupa Merkez Bankası.