‘Bilge Kral’ Aliya İzzetbegoviç kimdir?

Halk arasında ‘Bilge Kral’ lakabıyla anılan Boşnak lider Aliya İzzetbegoviç kimdir?

Boşnak lider Aliya İzzetbegoviç, 8 Ağustos 1925 tarihinde Bosna Hersek’in Bosanski Samac şehrinde dünyaya geldi. Lise öğrenimini Alman lisesinde tamamladı.

Henüz 16 yaşındayken Genç Müslümanlar adlı kulübün kuruluşunda yer aldı. Bu kuruluş, önceleri düşünce kulübü olarak kurulmasına karşın ilerleyen yıllarda yardım faaliyetlerinde de bulundu. Bu konuda özellikle İkinci Dünya Savaşı sırasında oldukça etkindi.

Aliya İzzetbegoviç, “Dini bilincin uyandırılması” suçlamasıyla 3 yıl hapse mahkum edildi. İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Yugoslavya’da Komünist Parti iktidarı ele geçirmiş ve toplumsal hayatta dinin varlığı azalmaya başlamıştı. Hapisten çıktıktan sonra da Yugoslavya’daki Müslümanların hakları için çalışmaya devam etti.

Üniversite eğitimi için önce babasının isteği doğrultusunda ziraat fakültesine kaydoldu. Ancak İzzetbegoviç hukuk okumak istiyordu. Bu sebeple ziraat fakültesini üçüncü sınıftayken bıraktı ve hukuk fakültesine kaydoldu. Buradaki eğitimini 1956 yılında tamamladı. 

1970 yılında ‘İslam Deklarasyonu‘ adlı eserini yayımladı. Bu kitaptan dolayı 1983 yılında yargılanarak 14 yıl hapse mahkum edildi. 1988 yılında çıkarılan af sayesinde özgürlüğüne kavuştu.

DEMOKRATİK EYLEM PARTİSİ’Nİ KURDU

1990 yılında Demokratik Eylem Partisi‘ni kurdu. 5 Aralık 1990 tarihinde gerçekleştirilen seçimleri kazandı ve Bosna Hersek’in başkanı oldu.

Yugoslavya’da başlayan bağımsızlık hareketi neticesinde özerk cumhuriyetler ardı ardına bağımsızlıklarını ilan etmeye başladı. 1 Mart günü yapılan referandumla Bosna Hersek de bunlardan biri oldu. Referandumda yüzde 99 evet çıkmış ve Bosna Hersek bağımsızlığını kazanmıştı.

SAVAŞ SIRASINDA MÜSLÜMAN HALKIN LİDERLİĞİNİ YAPTI

İzzetbegoviç, referandumun ardından başlayan savaşta Bosna’daki Müslüman halkın liderliğini yaptı. 1995 yılında savaşı sona erdiren Dayton Antlaşması‘nın altında imzası olan liderlerden biri oldu. 

1995 yılında yapılan seçimleri kazanarak ülkesinin ilk cumhurbaşkanı oldu. 2000 yılında sağlık sorunları nedeniyle görevinden çekilmek zorunda kaldı.

Aliya İzzetbegoviç, 19 Kasım 2003 günü hayata gözlerini yumdu. 

ESERLERİNDEN BAZILARI

• İslam Manifestosu
• Doğu ve Batı Arasında İslam
• Tarihe Tanıklığım
• Köle Olmayacağız

5 maddede Srebrenitsa katliamı ve yaşananlar