Biruni kimdir? Biruni’nin kısaca hayatı

Biruni, 973 yılında Harezm’de dünyaya geldi. Tam adı Ebu Reyhan Muhammed bin Ahmed el-Biruni‘dir. Çocukluğundan itibaren öğrenmeye aşırı istekli bir yapısı vardı. Arifoğulları hanedanı tarafından himaye edildi ve sarayda özel dersler aldı. Hocaları arasında dönemin önemli bilginlerinden Mansur bin Irak da bulunuyordu.

Henüz 17 yaşındayken enlem hesapları yapabilecek bilgi birikimine sahipti. Harizm, Me’muniler tarafından işgal edilince İran’a gitti. Burada, Ziyariler hükümdarı Ebu Sehl İsa bin Yahya el-Mesihi tarafından himaye edildi. 1009 yılında Harizm’e geri döndü.

Gazneli Mahmut‘un Harizmi fethetmesinin ardından Gazne’ye gitti ve çalışmalarını burada sürdürdü. Hindistan’ın fethedilmesinden sonra buraya gelerek kültürel araştırmalarda bulundu. Öte yandan Sanskritçe’yi de öğrenerek bazı kitapların Arapça’ya çevirisini yapmıştır.

13 Aralık 1048 tarihinde hayatını kaybetti.

BİRUNİ’NİN BİLİM DÜNYASINA YAPTIĞI KATKILAR

Biruni; astronomiden matematiğe, tıptan madenlere kadar farklı alanlarda çok sayıda eser ortaya koymuştur. Yaklaşık 180 civarında eseri bulunmaktadır. Eserleri daha sonraki yıllarda çeşitli Batı dillerine de çevrildi.

YER ÇEKİMİ

Yer çekimi kanunu hakkındaki ilk fikirleri, Newton’dan yüzyıllar önce ortaya atmıştır.

KİMYA

23 katı maddenin ve 6 sıvının özgül ağırlıklarını günümüzdeki değerlerine çok yakın bir biçimde belirlemiştir.

COĞRAFYA

Galileo’dan yüzyıllar önce dünyanın yuvarlak olduğu ve döndüğü fikrini savundu.

Coğrafya alanında enlem, boylam ölçümleri yapmıştır.

MATEMATİK

Matematikte trigonometri konusuna önemli katkılarda bulunmuştur.

TIP

İlaçlar ve şifalı bitkiler üzerine araştırmalarda bulundu.

BİRUNİ’NİN BAZI ESERLERİ

Kitâbü’s-Saydele fî Tıp
El-Âsâr’il-Bâkiye an’il-Kurûni’i-Hâli-ye
Kitâb’üt-Tahkîk Mâ li’l-Hind
Tahdîd’ü Nihâyeti’l-Emâkin li Tas-hîh-i Mesâfet’il-Mesâkin
Kitâbü’l-Cemâhir fî Mâ’rifet-i Cevâ-hir
Kitâbü’t-Tefhîm fî Evâili Sıbaâti’t-Tencîm