Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi alması nedeniyle ABD’den gelebilecek olası yaptırımlar, uzun bir süredir Türk dış politikanın en önemli gündem maddelerinden birini oluşturuyor. Bu konuya ilişkin merak edilenleri sizler için derledik.
CAATSA NEDİR?
Açılımı ‘ABD’nin Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Etme Yasası’ olan CAATSA, 2 Ağustos 2017 tarihinde yürürlüğe girdi.
Söz konusu yasa ABD’nin tehdit olarak gördüğü İran, Rusya ve Kuzey Kore’ye yönelik yaptırımların uygulanmasını öngörüyor.
Toplam 334 maddeden oluşan yasanın Türkiye’yi ilgilendiren bölümü 231’inci madde. ‘Rusya Federasyonu’nun istihbarat ve savunma sektörüyle işlem yapan kişilere yönelik yaptırımların uygulanması’ başlıklı bu madde, Rusya’nın Avrupa ve Avrasya’daki etkisini sınırlamak için daha önce de uygulanan yaptırımların devamı niteliğinde.
ABD Başkanın, yasada belirtilen 12 yaptırımdan en az beşini uygulama yetkisi bulunuyor.
CAATSA NEDEN YÜRÜRLÜĞE GİRDİ?
2016 yılında yapılan başkanlık seçimlerinin ardından yoğun tartışmalara yol açan bir iddia ortaya atıldı: ‘Rusya, Trump lehine seçimlere müdahale etti.’
O günkü siyasi ortamda ABD Kongresi tarafından CAATSA yasası düzenlendi. Yasa, Başkan’a yaptırımları kaldırma noktasında sınırlı bir yetki veriyordu.
Trump, ilk başta bu yasayı imzalamak istememiş ve karşı çıkmıştı. Ancak daha sonra bazı şerhler de düşerek ‘ulusal birliği sağlama adına’ yasayı imzaladığını söylemişti.
Yasanın onaylanmasıyla birlikte ABD-Rusya ilişkilerinde ciddi bir gerilim yaşanmıştı.
12 YAPTIRIM MADDESİ NEDİR?
CAATSA’nın 235’inci maddesinde yer alan 12 yaptırım şunlar:
1. ABD Eximbank’ı (ithalat-ihracak bankası) tarafından söz konusu kişi ya da kurumlara mal ve hizmet ithalatında destek verilmemesi
2. Yaptırıma tabi olan kişi ya da kuruluşlara ülkeden dayanıklı mal veya teknoloji ithal edebilmesini sağlayacak lisansın verilmemesi.
3. Amerikan finans kuruluşlarının, yaptırıma tabi olan kişi ya da kuruluşlara en fazla 10 milyon dolar kredi vermesi.
4. IMF ve Dünya Bankası gibi uluslararası finansal kuruluşların yönetiminde yer alan ABD’li temsilcilerin, yaptırıma tabi kişi ya da kuruluşlara kaynak aktarılmaması için görüş bildirmesi ve bu yönde oy kullanması.
5. Yaptırım kapsamındaki finansal kuruluşun ABD finans sistemindeki işlemlerinin kısıtlanması.
6. ABD hükümetinin söz konusu kişilerden mal ve hizmet almaması.
7. ABD’nin yetki alanı dahilinde, yaptırıma tabi kişi ya da kuruluşların döviz alım-satım işlemi yapamaması.
8. ABD’nin yetki alanı dahilinde, söz konusu kişilerin faydasına olacak bir ödeme ya da kredi aktarımının açılmasının engellenmesi.
9. Yaptırım kapsamındaki kişi ya da kuruluşların ABD’de mülk edinmesinin engellenmesi.
10. Amerikalı bir kişi ya da kurumun yaptırım kapsamındaki kişi ya da kuruluşlara yatırım yapmasının yasaklanması.
11. Yaptırıma tabi kişi ya da kuruluşlara vize kısıtlamasının getirilmesi.
12. Yaptırım kapsamındaki kişilerin iştiraklerinde ya da yaptırım kapsamındaki kurumlarda yönetici olarak görev yapanlara söz konusu yaptırımların uygulanması.
BUNDAN SONRA NE OLABİLİR?
Trump’ın yaptırımları engelleyebilmesi için S-400 alımının ‘yaptırım kapsamına alınacak mahiyette bir alışveriş olmadığını’ söylemesi ve bu yönde Kongre’deki çeşitli komitelere mektup göndermesi gerekiyor.
Öte yandan Trump, ‘ABD’nin milli güvenlik çıkarına uygun olmadığını’ gerekçe göstererek de yaptırımların uygulanmamasını sağlayabilir. Ancak bunun için Kongrenin onayı şart.
ABD, TÜRKİYE’NİN F-35 PROGRAMINI ASKIYA ALMIŞTI
Geçtiğimiz günlerde ABD, Rusya’dan S-400 alınmasını gerekçe göstererek Türkiye’nin F-35 savaş uçağı projesinden çıkarıldığını açıklamıştı.
Uzun bir süredir merakla beklenen S-400’ler, 12 Temmuz günü Türkiye’ye teslim edilmeye başlamıştı.
Bir yanıt yazın
Yorum yapabilmek için oturum açmalısınız.