Doğu Akdeniz’deki doğal gaz rezervi ne kadar?

Doğu Akdeniz, son yıllarda ‘enerji savaşları’nın merkezine oturmuş durumda. Bölgede yürütülen hidrokarbon arama faaliyetleri suların ısınmasına yol açıyor. Ülkeler arasında münhasır ekonomik bölge sınırlarında yaşanan anlaşmazlıklar çözüme kavuşturulmuş değil. Peki, bölgesel ve uluslararası çok sayıda aktörün gözünü çevirdiği Doğu Akdeniz’de ne kadar doğal gaz rezervi bulunuyor?

Bölgedeki doğal gaz rezervlerinin miktarı konusunda en kapsamlı araştırma ABD Jeolojik Araştırmalar Merkezi tarafından yapıldı. Bu kurumun hazırladığı rapora göre, Suriye, Lübnan, İsrail ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi arasında kalan ve Levant olarak adlandırılan bölgede yaklaşık 3,5 trilyon metreküp doğal gaz ve 1,7 milyar varillik petrol rezervi bulunuyor. 

Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY), 2000’li yılların başından itibaren bölgede enerji arama faaliyetlerine girişti. 2003 yılında Mısır ile Münhasır Ekonomik Bölge Anlaşması imzaladı. Daha sonraki yıllarda İsrail ve Lübnan’la da benzer nitelikte anlaşma imzalamış, ancak Türkiye’nin diplomatik girişimi sonucunda Lübnan’la yapılan anlaşma yürürlüğe girmemiştir. 

İLK BÜYÜK KEŞİF 2009 YILINDA YAPILDI

Fakat bölgedeki enerji denkleminde 2009 yılı bir milat olarak kabul ediliyor. Bu tarihte Doğu Akdeniz’deki ilk büyük doğal gaz rezervi keşfedilmişti. Tamar adı verilen sahada yaklaşık 280 milyar metreküp doğal gaz rezervi olduğu tahmin ediliyor. İsrail, 2013 yılından itibaren bu sahadan çıkardığı doğal gazı satmaya başladı.

LEVİATHAN SAHASININ KEŞFİ

Tamar’daki keşiften bir yıl sonra Leviathan adı verilen sahada daha büyük bir keşif yapıldı. Hafya’dan 130 kilometre açıkta bulunan bu sahada, 622 milyar metreküp doğal gaz olduğu tahmin ediliyor. 

İsrail, 2019’un son günlerinde Leviathan sahasında doğal gaz çıkarmaya başladı. Buradan çıkaracağı doğal gazın bir kısmını Mısır ve Ürdün’e ihraç edecek. 

2011 yılında Hayfa’nın 110 kilometre batısında bulunan Dolphin sahasında keşfedilen doğal gaz rezervinin 15,5 milyar metreküp olduğu tahmin ediliyor. 

İLGİLİ HABERLER: ♦ Doğu Akdeniz’de enerji denklemi: Neler yaşandı?

GKRY VE İSRAİL ORTAKLIĞINDA AFRODİT SAHASININ KEŞFİ

2011 yılında Leviathan sahasına 7 kilometre uzaklıkta bulunan Afrodit sahasında doğal gaz rezervine ulaşıldığı bildirildi. Amerikan Noble Enerji ve İsrailli Delek Drilling şirketlerinin işletme hakkına sahip olduğu bu sahada, 198 milyar metreküp doğal gaz olduğu tahmin ediliyor. 

Türkiye, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) yetki alanlarıyla kesişmesinden dolayı Afrodit sahasından doğal gaz çıkarılmasına karşı çıkıyor. 

2015 YILINDA DOĞU AKDENİZ’DEKİ EN BÜYÜK DOĞAL GAZ REZERVİ KEŞFEDİLDİ

2015 yılına gelindiğinde Mısır kıyılarından 160 kilometre uzaklıkta bulunan Zohr sahasında Doğu Akdeniz’deki en büyük doğal gaz rezervi keşfedildi. İtalyan ENI şirketince keşfedilen bu sahadaki doğal gaz miktarının 849 milyar metreküp olduğu tahmin ediliyor. ENI, Zohr sahasındaki hisselerinin yüzde 10’ar payını Mubadele ve BP’ye, yüzde  30’unu Rosneft’e sattı. 

İtalyan enerji devi ENI, 2018 yılında Calypso adı verilen sahada yeni bir doğal gaz rezervine ulaştıklarını duyurdu. Bu sahadaki doğal gaz rezervinin 198 milyar metreküp olduğu tahmin ediliyor. 

2019 yılında Exxon ve Qatar Petroleum ortaklığında yürütülen hidrokarbon arama faaliyetleri sonucunda Glaucus-1 sahasında 142 ile 227 milyar metreküp aralığında doğal gaz rezervi keşfedildi. 

İSRAİL, YUNANİSTAN VE GKRY DOĞAL GAZ KONUSUNDA ANLAŞTI

İsrail, Yunanistan ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi, Doğu Akdeniz’deki doğal gazı Avrupa’ya taşıması planlanan “Eastmed” adı verilen doğal gaz boru hattının inşası için 2 Ocak 2020 günü üçlü bir anlaşma imzaladı. 

Yılda 9 ile 12 milyon metreküp arası doğal gazı Avrupa’ya taşıması hedeflenen Eastmed, İsrail’deki Leviathan havzası açıklarındaki doğal gaz rezervlerinden başlayacak.