Enderun Mektebi nedir, ne zaman kuruldu ve kaldırıldı?

Enderun Mektebi, Osmanlı Devleti’nin uzun yıllar boyunca en önemli eğitim kurumlarından biri olmuştur. Peki, Enderun Mektebi nedir? Enderun Mektebi ne zaman kuruldu ve ne zaman kaldırıldı? Enderun Mektebi’nin ne olduğu, ne zaman kurulduğu ve kaldırıldığı hakkında merak edilenleri kısaca derledik. 

Enderun Mektebi nedir?

“Enderun“, Farsça bir sözcük olup “İç” ve “Dahili” anlamına gelmektedir. Enderun Mektebi ise önemli devlet kadrolarının yetiştirildiği bir saray okuludur. Topkapı Sarayı’nın iç kısmını ifade etmektedir.

Üstün zekalılar ve üstün yetenekliler, Enderun Mektebi’ne alınarak yaklaşık 15 yıl süren bir eğitimden geçirilirdi. Bu eğitimi başarıyla tamamlayanlar ise çeşitli devlet kurumlarında görevlendirilirdi.

Enderun Mektebi’ne seçilecek öğrenciler için belirli bir test uygulanmaktaydı. Stanford-Binet adlı zeka testini bulan Lewis Terman, ilk zeka testi uygulamasının Osmanlı Devleti’nde Enderun Mektebi’ne seçilecek öğrencilerde uygulandığını açıklamıştır.

Enderun Mektebi ne zaman kuruldu?

Enderun Mektebi, İkinci Murad döneminde kurulmuştur. Fakat, en büyük gelişimi Fatih Sultan Mehmet döneminde kaydetmiştir.

Özellikle Balkanlar’da yaşayan Gayrimüslim ailelerin çocukları belirli kurallar doğrultusunda alınarak devşirilirdi.

Devşirilecek oğlan sayısını tespit etme görevi Yeniçeri Ağası‘na aitti. Yeniçeri Ağası, belirlediği rakamı padişaha iletir. Padişah da bir fermanla devşirilecek oğlan sayısını ve yerlerini ilan ederdi.

Devşirme işiyle bizzat görevli kişilere “Turnacıbaşı Ağa” denilmektedir. Bunlar, Gayrimüslim ailelerden aldıkları çocukları İstanbul’a getirir ve ardından da Anadolu’daki ailelerin yanlarına verirdi.

Devşirmeler, Anadolu’daki ailelerin yanında belirli bir süre kalarak Türk ve Müslüman kültürünü öğrenirdi. Bazen ise direkt olarak Acemi Oğlanlar Ocağı‘na gönderilirdi. Bu eğitim tamamlanınca İstanbul ve Edirne’de bulunan çeşitli hazırlık saraylarına gönderilirdi.

Hazırlık saraylarında belirli bir eğitimden geçen öğrencilerin bir kısmı çeşitli devlet kurumlarında görevlendirilirken, daha yetenekli olan bir kısmı ise Enderun Mektebi‘ne gönderilirdi.

Enderun Mektebi ne zaman kaldırıldı?

Enderun Mektebi’ne giren öğrenciler çok kapsamlı bir eğitimden geçerlerdi. Derslerden bazılarını şu şekilde sıralayabiliriz: Kur’an-ı Kerim, Tefsir, Hadis, Fıkıh, Arapça, Farsça, Türk Edebiyatı, Matematik, Coğrafya ve Beden Eğitimi.

19. yüzyılın sonlarına doğru Enderun Mektebi’nin etkisi zayıflamaya başlamış ve 1909 yılında kapatılmıştır.

Not: Bu yazımızda, “Enderun Mektebi nedir, Enderun Mektebi ne zaman kuruldu ve kaldırıldı?” sorularının yanıtlarına yer verdik. Bu yazımız hakkındaki düşüncelerinizi yorum olarak paylaşabilirsiniz.