Faşizm nedir? Kısaca Faşizm ne demek?

Faşizm, İtalya’da Benito Mussolini döneminde ortaya çıkan bir siyasi ideolojidir. Faşizmin temel ilke ve öğretilerini içeren “Faşizmin Doktrini” adlı eseri kaleme alan Giovanni Gentile, bu sistemi şu şekilde anlatmaktaydı: “Her şey devlet için; hiçbir şey devlete karşı değil; hiçbir şey devletin dışında değil“.

Faşizmi İtaya’da ortaya çıkaran etkenlerin başında, ülkenin Birinci Dünya Savaşı’nın ardından düştüğü iç karışıklık gelmektedir. İtalya, savaşta isteğini elde edememiş ve büyük bir ekonomik buhranla karşı karşıya kalmıştı. Ekonomik buhranın etkilerini tüm şiddetiyle yaşayan İtalyan halkı, 1917’de gerçekleşen Rus Devrimi’ni ve ardından yaşananları büyük bir ilgiyle takip etmekteydi.

Bu dönemde işçi ve köylüler tarafından bir dizi eylem yapılır. Köylüler büyük çiftlikleri ele geçirirken, işçiler de fabrikaları fabrikaları işgal eder. Bu eylemlere karşı faşist hareket tarafından karşı eylemler başlatılır. Faşistler, Rus Devrimi‘ni büyük bir korkuyla izleyen ve bunun İtalya’ya yansımasından endişe duyan sermaye sahiplerinin de desteğini almıştı.

1921 yılında Mussolini tarafından Ulusal Faşist Parti kuruldu. Partinin milis kuvveti olarak ise Kara Gömlekliler kuruldu.

1922 yılında Mussolini liderliğinde binlerce faşist Napoli’den Roma’ya yürüdü. Bu yürüyüşün ardından Mussolini Kral III. Vittorio Emanuele tarafından başbakanlığa getirildi. Daha sonraki süreçte ise Mussolini, tek partili faşist devletini kurdu.

İtalya’da ortaya çıkan faşizmin diğer ülkelere yayılması çok fazla sürmedi. Adolf Hitler tarafından kurulan ve Naziler olarak adlandırılan Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi, 1933 yılında iktidarı ele geçirdi. Bu tarihten kısa bir süre sonra ise Nazi diktatörlüğü kuruldu. 1936 ile 1939 yılları arasında yaşanan İspanya İç Savaşı’ndan galip çıkan Francisco Franco, ülkeyi 1975 yılına kadar diktatörlükle yönetti. Bunların dışında Portekiz, Arjantin ve Japonya gibi ülkelerde de faşizminden etkilenen yönetimler iktidarı ele geçirdi.

Faşist devletlerin öne çıkardıkları kavramlar farklılık göstermektedir. İtalyan faşizminde devlete önem atfedilirken, Alman faşizminde ırka önem atfedilmektedir.

Faşizm, mutlak liderlik ilkesine sıkı sıkıya bağlı bir ideolojidir. Liderin iradesi her şeyin üstündedir. Ona sorgusuz sualsiz itaat edilmesi esastır.