Fransız İhtilali nedir, nedenleri ve sonuçları nelerdir?

Fransız İhtilali ya da Fransız Devrimi nedir? Fransız İhtilali’nin nedenleri ve sonuçları nelerdir? Fransız İhtilali ne zaman oldu, nerede başladı? Fransız İhtilali ya da Fransız Devrimi hakkında bilinmesi gerekenleri kısaca derledik.

Fransız İhtilali (Fransız Devrimi) nedir?

Fransız İhtilali (Fransız Devrimi), 1789 yılında başlamış ve sonuçları itibarıyla dünya tarihini önemli ölçüde etkilemiş bir olaydır.

Fransız İhtilali nedenleri

Devrim öncesi halk arasında devletin yönetim anlayışına karşı büyük bir hoşnutsuzluk vardı. Fransa’da monarkların ardı ardına verdiği savaşlar ve İngiltere karşıtlığından dolayı Amerikan Bağımsızlık Savaşı’na verilen destek, finansman olarak devleti sıkıntıya soktu. Bu finansman ise halka ağır vergiler yüklenerek karşılanmaya çalışıldı.

Halk ağır vergiler altında ezilirken soylular ve kilise vergiden muaf tutulmuştu. Soylular ve kilise ekonomik anlamda refah içerisinde yaşarken, halk dayatılan ağır vergiler neticesinde sefalet içindeydi.

Fransa’da üç toplumsal tabaka bulunuyordu: Ruhbanlar, soylular ve halk. Bu üç tabaka “Etats-Generaux” olarak adlandırılan parlamentoda temsil ediliyordu. 1614 yılından beri toplanmayan parlamento, tüm toprak mülkiyetinden vergi alınması kararına karşı soyluların çağrısıyla toplandı.

Fransız İhtilali’nin nedenlerini maddeler halinde şöyle sıralayabiliriz:

• Kralın kendisini Tanrı’dan başka kimseye hesap vermek zorunda görmemesi.
• Savaşların uzun sürmesi ve gereksiz harcamalar sebebiyle ekonominin bozulması.
• Devletin masraflarını karşılayabilmek için halka ağır vergiler yüklemesi.
• Fransa’da halkın birbirine eşit olmayan soylular, rahipler, burjuvalar ve köylüler olmak üzere sınıflara ayrılması.
• Burjuvaların siyasal haklar istemesi.
• Hiçbir siyasi hakkı olmayan köylülerin burjuva sınıfını desteklemesi.
• Fransız düşünürleri Jean Jacques Rousseau, Montesquieu, Sieyes ve Diderot gibi aydınların ihtilalin fikir alt yapısını hazırlamaları.

Fransız İhtilali ne zaman ve nasıl başladı?

Fransa’da Sieyes’in “Üçüncü Tabaka Nedir?” adlı kitabında vurguladığı gibi, üretimi gerçekleştiren ve bu bakımdan toplumsal yaşamda kilit önemde olan üçüncü tabakanın siyasi anlamda rolü yoktu. Tam tersine kilise ve soylular ise toplumsal anlamda üretici olmamalarına karşın önemli ayrıcalıklara sahipti ve yönetimde çok daha söz sahibi durumdaydı.

Bu dönemde Fransız Devrimi’nin düşünsel temellerinin oluşmasında Sieyes, Montesquieu, Diderot ve Jean Jacques Rousseau gibi isimlerin büyük payı vardır.

Parlamentoda oylamalar grup esasına göre yapılıyordu. Bu ise Üçüncü Tabaka için dezavantajlı bir durum oluşturuyordu. Çünkü ayrıcalıklara sahip olan soylular ve kilise işbirliği yapabiliyordu. Bunu bir türlü kaldıramayan Üçüncü Tabaka, sonunda kendisini Ulusal Meclis olarak ilan etti.

Bastille baskını

Kral, meclisi kapatmak isteyince bu duruma halk tarafından karşı koyuldu. 14 Temmuz 1789′de despotizmin simgesi durumunda olan Bastille hapishanesi halk tarafından ele geçirildi. Bütün mahkumlar serbest bırakıldı. Bu sebeple her yıl 14 Temmuz günü Fransa’da ulusal bayram olarak kutlanmaktadır.

Fransız İhtilali sonuçları

İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi

Tüm bunların ardından soylular ve kilisenin ayrıcalıkları kaldırıldı. 26 Ağustos 1789 tarihinde “İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi” ilan edildi. Bu bildiride hukukun üstünlüğüne vurgu yapılmış ve her insanın yasalar önünde eşit olduğu belirtilmiştir. O dönem için ilerici sayılabilecek mülkiyet dokunulmazlığı, basın özgürlüğü, kamusal mevkilere eşit olarak erişim hakkı gibi temel hak ve özgürlükleri içeriyordu.

Fransız Devrimi’nin sonucu: Ulus devlet

Fransız İhtilali, dünyanın büyük bölümünü etkilemiş ve tarihin rotasını değiştirmiş en önemli olaylardan biridir. Yarattığı etki sonucunda mutlak monarşiler yıkılmış ve günümüze değin korunan ulus devlet formu yaygınlaşmıştır.

Fransız İhtilali sonuçları hakkında maddeler halinde bilgi şöyle:

• Egemenlik hakkını Tanrı’dan aldığı iddia edilen mutlak krallıkların yıkılabileceği görülmüştür.
• Milliyetçilik ilkesi öne çıkmış ve çok uluslu devletlerin parçalanmasına yol açmıştır.
• Demokrasi, özgürlük, eşitlik, laiklik, adalet gibi ilkeler önce Avrupa’ya daha sonra da tüm dünyaya yayılmıştır.
• Yeni Çağ sona ermiş, Yakın Çağ başlamıştır.
• İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi ilan edilmiştir.