Hacı Bektaş-ı Veli kimdir? Kısaca hayatı ve eserleri

Anadolu erenlerinden Hacı Bektaş-ı Veli kimdir? Hacı Bektaş-ı Veli’nin kısaca hayatı ve eserleri.

Hacı Bektaş-ı Veli kimdir?

Hacı Bektaş-ı Veli‘nin doğum tarihi kesin olarak saptanamamıştır. Bu konuda çeşitli rivayetler vardır. Bazı kaynaklara göre 1209 yılında, bazı kaynaklara göre ise 1248 yılında doğmuştur. Doğum yeri Horasan’dır.

Asıl adı “Bektaş” olmasına rağmen, halk arasında “Hacı Bektaş” olarak bilinmektedir. Hoca Ahmet Yesevi‘nin halifesi olarak bilinen Lokman Parande‘den eğitim almıştır.

Horasan’dan ayrılan Hacı Bektaş-ı Veli, hayatının büyük bir bölümünü geçireceği Anadolu’da Sulucakarahöyük köyüne yerleşti. Burası, günümüzde Nevşehir’de bulunan Hacıbektaş ilçesidir. Bu küçük köyde kurduğu dergah ile zaman içerisinde binlerce öğrenci yetiştirdi. 

Hacı Bektaş-ı Veli’nin Ahiliğin kurucusu Ahi Evran ile yakın bir dostluğu vardı. Bu yakınlıktan dolayı Bektaşilik’teki bazı uygulamalarda Ahiliğin etkilerini görebilmek mümkündür.

Yeniçerilerin piri olarak sayılan Hacı Bektaş-ı Veli, 1271 yılında hayatını kaybetti. 

Hacı Bektaş-ı Veli’nin eserleri

• Makalat
• Velayet-name-i Hacı Bektaş-ı Veli
• Kitabu’l Fevaid
• Şerh-i Besmele
• Şathiyye
• Makalat-ı Gaybiyye ve Kelimat-ı Ayniyye

Bektaşilik nedir?

Onun üretmiş olduğu tüm düşünceler belirli bir zaman diliminin ihtiyaçlarına cevap verecek nitelikte değildir. Tam tersine, bu düşüncelerin geleceğe dönük ve daha geniş zaman dilimlerini de kapsayacak ölçüde güçlü bir dinamiği özünde barındırdığı da görülür. [1]

Onun ölümünden sonra Bektaşilik tarikatı gelişme gösterdi. Bektaşi tarikatının kurucusu olarak kabul edilmiştir. Bektaşilik, İkinci Mahmut döneminde yasaklanmış; Sultan Abdülaziz döneminde serbest bırakılmıştır. Öğretilerinin Yeniçeriler üzerinde büyük bir tesiri olmuştur. 

Kaynakça

[1] YALÇIN Aziz, “Hacı Bektaş Veli, Bir Derviş miydi?”, Milliyet, 17.08.1985