İsrail ne zaman ve nasıl kuruldu? (Kısaca bilgi)

İsrail ne zaman kuruldu? İsrail nasıl kuruldu? İsrail’in kuruluş süreci hakkında bilinmesi gerekenleri kısaca derledik.

İsrail ne zaman kuruldu?

İsrail, 14 Mayıs 1948 tarihinde David Ben-Gurion tarafından kuruluşunu ilan etti. David Ben-Gurion konuşmasını yaparken arkasında asılı olan portre dikkat çekiyordu. O portre, Siyonist hareketin kurucusu Theodore Herzl‘e aitti.

İsrail’i ilk tanıyan ülke

İsrail’i ilk tanıyan ülke ABD oldu. ABD, ilanın yapılmasından 11 dakika sonra İsrail’i tanıdığını deklare etmişti. 3 gün sonra ise Sovyetler Birliği tanıdı. Dönemin en güçlü iki ülkesinin İsrail’i tanıması, uluslararası alandaki gücünü artırmıştı. Öte yandan hiçbir Arap ülkesi İsrail’i tanımadı.

Türkiye, İsrail’i ne zaman tanıdı?

Türkiye, İsrail’i 28 Mart 1949 tarihinde tanıdı. Böylece İsrail’i tanıyan ilk Müslüman ülke oldu. Türkiye’nin bu kararı Arap ülkelerinin tepkisini çekmişti. Bunun sebebi ise o dönem Türkiye’nin Batı yanlısı bir dış politika izlemeye başlamasıydı.

Aslında Türkiye, İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Arap ülkeleri ile yakın bir ilişki kurmuştu. 1947 yılında Birleşmiş Milletler’de (BM) yapılan oylamada Filistin’in taksimi aleyhine oy kullanarak Arap ülkelerinin yanında yer almıştı. Türkiye’nin Ortadoğu politikasında keskin bir değişim yaşamasının sebebi 1948 yılında Soğuk Savaş’ın başlamasıydı.

İsrail’in kuruluşunu ilan etmesinin ardından 15 Mayıs 1948 günü beş Arap ülkesi (Mısır, Suriye, Irak, Lübnan ve Ürdün) birleşerek İsrail’e savaş açtı. Tarihe “Birinci Arap-İsrail Savaşı” olarak geçen bu savaş neticesinde Arap ülkeleri yenilgiye uğradı, İsrail ise topraklarını daha da genişletti.

İsrail nasıl kuruldu?

1897 Siyonist Kongresi

İsrail’in kuruluşu yolundaki ilk adımlar, 19. yüzyılın son dönemlerinde atıldı. 1897 yılında İsrail’in kuruluşunun ilan edildiği salonda portresi asılan Theodor Herzl tarafından Basel’de Siyonist Kongre düzenlendi. Burada Yahudiler için bir devlet kurulması fikri kabul edildi ve Dünya Siyonist Örgütü kuruldu.

Balfour Deklarasyonu

İsrail’in kuruluşu yolundaki belki de en önemli gelişme, Balfour Deklarasyonu’ydu. İngiltere Dışişleri Bakanı Arthur Balfour, Filistin’de Yahudi devleti kurulması fikrine sıcak baktıklarını ilan etti. Deklarasyonun ardından Filistin’e Yahudi göçü arttı.

Haganah ve İrgun

Yahudiler tarafından kurulan Haganah ve İrgun, Filistin’de çok sayıda terör faaliyetinde bulundu. İrgun’un Deir Yasin köyünde yaptığı katliam neticesinde 250 Filistinli hayatını kaybetti. Bir süre sonra bu terör örgütünün hedefinde Filistin’de bulunan İngilizler de yer aldı.

Birleşmiş Milletler’in kararı

Filistin konusu, 1947 yılında Birlemiş Milletler’in (BM) gündemine geldi. Buradaki oylama sonucunda, Filistin’de iki devletli bir çözüm ve Kudüs’ün uluslararası statüye sahip olması kararı çıktı.