İstenmeyen adam ilan etmek ne anlama geliyor?

10 büyükelçi ortak bir açıklama yaparak, Osman Kavala’nın serbest bırakılması çağrısında bulundu. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, büyükelçilerin ortak açıklamasına sert tepki gösterdi. Erdoğan, “Bunların bir an önce istenmeyen adam ilan edilmesinin talimatını verdim” dedi. Böylece, büyükeçilerin istenmeyen adam ilan edilmesi siyasetin ana gündem maddesi oldu. Peki, istenmeyen adam ilan etmek ne anlama geliyor? Bu konuya ilişkin merak edilenleri sizler için derledik.

İstenmeyen adam ilan etmek ne demek?

İstenmeyen adam ilan etmek, kabul eden ülkenin bir diplomasi temsilcisini ülke sınırları dışına çıkartma kararına verilen diplomatik bir ifadedir. Latincede “persona non grata” ifadesi kullanılmaktadır. Bu ilan yapıldığında ilgili diplomasi temsilcisi o ülkede artık görev yapamaz.

Eğer diplomasi temsilcisi bu karara uymazsa doğrudan sınırdışı edileceği gibi diplomatik dokunulmazlıkları kaldırılıp yasal süreç de başlatılabilir. 1961 tarihli Viyana Konvansiyonu’nun 9. maddesinde, “Kabul eden Devlet, herhangi bir zaman ve kararının gerekçesini açıklamak zorunluluğunda olmaksızın gönderen Devlete, misyon şefinin veya misyon Diplomatik kadrosunun herhangi bir üyesinin istenmeyen şahıs (Persona non grata) olduğunu veya misyon kadrosunun herhangi bir başka üyesinin kabule şayan olmadığını bildirebilir. Bu takdirde gönderen Devlet, duruma göre, ilgili şahsi geri çağırır veya misyondaki görevine son verir. Bir şahıs kabul eden Devletin ülkesine gelmeden önce de istenmeyen veya kabule sayan olmayan şahıs olarak ilan edilebilir. 2. Gönderen Devlet bu maddenin 1.fıkrasında kayıtlı yükümlülüklerini yerine getirmeyi reddeder veya makul bir süre içinde yerine getirmezse, kabul eden Devlet ilgili şahsı misyonun bir üyesi olarak tanımayı reddedebilir” ifadelerine yer verilmiştir.

Bir ülkede görev yapan diplomasi temsilcilerinin, o ülkenin içişleri karışmama, yasa ve düzenine saygı gösterme gibi sorumlulukları bulunmaktadır. Bunun aksi bir davranış sergileyen diplomasi temsilcileri hakkında istenmeyen kişi (person non grata) ilanı verilebilir.

10 büyükelçi kimler?

Osman Kavala’nın serbest bırakılması çağrısını yapan 10 büyükelçinin ülkesi şöyle:

• Kanada
• Fransa
• Finlandiya
• Danimarka
• Almanya
• Hollanda
• Yeni Zelanda
• Norveç
• İsveç
• Amerika Birleşik Devletleri (ABD)

10 büyükelçi ne dedi?

10 büyükelçinin hazırladığı ortak bildiride, “Kanada, Fransa, Finlandiya, Danimarka, Almanya, Hollanda, Yeni Zelanda, Norveç, İsveç ve Amerika Birleşik Devletleri büyükelçilikleri olarak birlikte, Türkiye’nin uluslararası yükümlülükleri ve iç hukukuyla uyumlu şekilde, bu davanın adil ve hızlı biçimde sonuçlandırılması gerektiği kanısındayız. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin bu husustaki kararları doğrultusunda Osman Kavala’nın derhal serbest bırakılmasının sağlanması için Türkiye’ye çağrıda bulunuyoruz” denildi.