Kısa bilgi: Enflasyon nedir, nasıl hesaplanır?

Enflasyon nedir?

Enflasyon, bir ekonomide fiyatlar genel düzeyinin sürekli biçimde artması olarak tanımlanabilir.

Şu şekilde de tanımlamak mümkün: Ekonomideki tüm fiyatların ağırlıklandırılmış ortalamasını ifade eden fiyatlar genel düzeyinin yükselmesidir. Ekonomistlerin çoğu fiyat düzeyinin bir defa yükselip sonlanması ile devamlı olarak yükselmesi arasında bir ayrım yapmakta ve yalnızca ikincisini enflasyon olarak kabul etmektedir. [1]

Görüleceği üzere burada iki önemli belirleyici nokta var: 1. Fiyat artışları süreklilik gösterecek. 2. Bir malda değil, fiyatlar genel düzeyinde artış olacak.

Nasıl hesaplanır?

Türkiye’de enflasyon Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından hesaplanıyor. TÜİK, bu hesaplamada, iki farklı endeks kullanmakta: Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ile üretici fiyat endeksi (ÜFE).

TÜFE hesaplanırken, farklı ağırlıkta katsayıların kullanıldığı mal ve hizmetlerden oluşan sepetin zaman içerisindeki değişimi kıstas alınmaktadır.

TÜİK tarafından 2019 yılında kullanılan “Ana Harcama Grupları” ve “Harcama Grubu Ağırlıkları” aşağıdaki gibidir: (Kaynak: TÜİK resmi web sitesi)

Hiperenflasyon nedir?

Hiperenflasyon, enflasyon oranında çok hızlı artışın görüldüğü bir durumdur. Bu artış oranının ne kadar olacağı konusunda farklı görüşler mevcut. Phillip Cagan, aylık enflasyonun yüzde 50 ve üzerinde olması halinde hiperenflasyon durumunun ortaya çıkacağını söylemiştir.

Kaynakça

[1] Kemal Yıldırım, Doğan Karaman ve Murat Taşdemir, “Makro Ekonomi”, 11. Baskı, Ankara, Seçkin Yayıncılık, s. 371