Köy Enstitüleri neden kapatıldı? İlber Ortaylı yanıtladı

Prof. Dr. İlber Ortaylı, Habertürk kanalında Fatih Altaylı’nın sunduğu ‘Teke Tek’ programına konuk oldu. Ortaylı, “Köy Enstitüleri neden kapatıldı?” sorusunu yanıtladı.

Prof. Dr. İlber Ortaylı, 1940 yılında dönemin Milli Eğitim Bakanı Hasan Ali Yücel‘in öncülüğünde kurulan Köy Enstitüleri’nin kapatılışı konusunda önemli açıklamalarda bulundu. İşte Ortaylı’nın açıklamaları: 

“Köy Enstitüleri’nin kapanışı Reşat Şemsettin Sirer’in, yani belirli bir kanadın temsilcisi olan zatın, Milli Eğitim Bakanlığı döneminde oldu. Katiyen bu okulları sevmiyordu. Hasan Ali Yüceli de tutmuyordu; bu da olabilir. Etrafında da çok enteresan insanlar var. Ben bunları tanıdım. Mesela Tongunç’un yerine getirilen Yunus Kazım Köni çok ilginç. Turanizmin de düşmanı, komünizmin de düşmanı. Bunu maarifte tatbik ediyor.

Milli Eğitim Bakanlığı artık siyaset içine girmiş. Bu siyaset nereden geliyor derseniz; Meclisin oturumuna bakarsanız gelen kanunlar elbirliğiyle geçiyor. Öğleden önce aynı salonda Parti Meclisi toplanıyor. Parti Meclisinde her şey konuşuluyor. Ortalığı toz duman götürüyor. Solcu fikirden de sağcı fikirden de her türlü esinti var. Bir kısım bu okulları tutarken, bir kısmı da tam karşı cephenin görüşlerini savunuyor. Bu ortam içinde demek ki grubun biri gitti, öbürü geldi. Yavaş yavaş okulların hepsinin tasfiyesi söz konusu. Demokrat Parti de artık adlarını değiştirdi. Yani ‘Köy Enstitülerini Demokrat Parti kapattı’ demek; kağıdın üstüne bakarsan doğru. Ama Köy Enstitülerini kuran zihniyet ve parti bir müddet sonra onları da ortadan kaldırdı.

Türkiye tarihinde CHP ile Demokrat Parti’nin kadroları arasında büyük bir fark yoktur. Bunları zaman değişik konumlar almaya itmiş olabilir. Bunların hepsi eski CHP milletvekilidir; kendilerine göre bir duruşu vardır. Köy Enstitüleri üzerine görüşler de çok farklıdır.”