Lale Devri, 1878 yılındaki Pasarofça Antlaşması’ndan 1730 yılındaki Patrona Halil İsyanı’na kadar geçen döneme verilen isimdir. Bu dönemde lale motifi sanatta ve süslemede çok fazla kullanıldığı için “Lale Devri” ismi verilmiştir. Bu tabiri ilk kullanan kişi Yahya Kemal Beyatlı‘dır. Bu dönemin padişahı Üçüncü Ahmet‘tir.
Lale devri yenilikleri maddeler halinde
Lale Devri’nde önemli yenilikler yapılmıştır. Bu yenilikleri maddeler halinde şu şekilde sıralayabiliriz:
- Bu dönemde Paris, Viyana ve Moskova gibi önemli Avrupa başkentlerinde ilk kez elçilikler açıldı. Paris’e giden ilk geçici elçi Yirmisekiz Çelebi Mehmet‘tir. Elçiliklerin açılmasıyla birlikte Avrupa’daki bilimsel, kültürel, siyasi ve sosyal gelişmeler yakından takip edilebilmiştir.
- İbrahim Müteferrika ve Sait Efendi tarafından ilk Türk matbaası kuruldu. Matbaada basılan ilk eser Vankulu Lügati adlı sözlük olmuştur. Avrupa’dan getirilen ilk teknik yenilik matbaadır.
- Yalova’da kağıt fabrikası, İstanbul ve Kütahya’da ise çini fabrikası kuruldu.
- O dönem çıkan Büyük İstanbul yangının da etkisiyle Yeniçerilerden oluşturulan itfaiye örgütü (Tulumbacılar) kuruldu.
- İlk defa çiçek aşısı bulunmuş ve uygulanmıştır. İstanbul’daki İngiltere elçisinin eşi Lady Montagu’nun kaleme aldığı “Türkiye Mektupları” eserinde bu durum aktarılmıştır.
- Tercüme Encümenliği kuruldu. Bu dönemde bazı yabancı eserler Türkçe’ye çevrilmiş ve belirli semtlerde kütüphaneler açılmıştır. Tercümesi yapılan ilk Batı eseri Aristo’nun Fizik isimli kitabıdır.
- Mimaride Batı üslubu başlamıştır. Batıda kullanılan barok ve rokoko üslupları, bu dönemde inşa edilen çok sayıda yapıda kullanılmıştır.
Lale devri nasıl sona erdi?
Lale Devri, 1730 yılında meydana gelen Patrona Halil İsyanı ile son bulmuştur. Bu dönemde yapılan eğlenceler ve israf, ekonomik durumu kötüleşen halkın tepkisi çekmekteydi. Sadabad Sarayı isyancılar tarafından yerle bir edilmiş ve padişah tahttan indirilmişse de matbaaya dokunulmamıştır. Üçüncü Ahmet’in tahttan inmesinin ardından yerine Birinci Mahmut geçmiştir.
Bir yanıt yazın
Yorum yapabilmek için oturum açmalısınız.