libya

Libya’da neler oluyor, hangi ülke kimi destekliyor?

Libya’da 2011 yılında Arap Baharı’nın etkisiyle gelişen olaylar sonucunda 42 yıllık Muammer Kaddafi iktidarı devrildi. O günden bu yana ülkede kaos hakim. 

Ülkede iki ayrı hükümet bulunuyor

Merkezi yönetimin bir türlü kurulamadığı ülkede iki ayrı hükümet bulunuyor. Birisi Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi, diğeri ise Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti

Kendisini Libya Ulusal Ordusu adlandıran silahlı birliklerin komutanı General Halife Hafter, Temsilciler Meclisi’nin yanında yer alıyor. 

Bir dönem Sirte’de DEAŞ hakimiyet kurmuşsa da kısa bir süre içinde buradan atıldı. 

Hangi ülke, kimi destekliyor?

Tobruk merkezli Temsilciler Meclisi’ni Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır destekliyor.

Trablus merkezli Ulusal Mutabakat Hükümeti’ni ise Birleşmiş Milletler (BM), Türkiye ve Katar destekliyor. 

Geçtiğimiz günlerde Hafter güçlerinin sözcüsü, Türkiye’nin Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne askeri destek verdiğini gerekçe göstererek, tüm Türk hedeflerini düşman hedefi saymakla tehdit etti. 

Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne yönelik Nisan ayında saldırı başlatan Hafter güçleri, ülkenin önemli bir bölümüne hakim durumda. 

libya haritası
Libya’da savaşan tarafların hakimiyet bölgelerini gösteren harita (Fotoğraf: NTV)

Dünya Sağlık Örgütü, üç aylık çatışmanın bilançosunu açıkladı. Buna göre çatışmalar neticesinde yaklaşık 1000 kişi hayatını kaybetti. 

Halife Hafter kimdir?

Halife Hafter, Muammer Kaddafi döneminde üst düzey bir komutandı. 

1969 yılında Muammer Kaddafi önderliğinde Kral İdris’e yönelik yapılan askeri darbeye katılan subaylardan biriydi. 

Hafter, 1986 yılında Çad ile yapılan savaş sırasında 300 askeri ile birlike esir düşünce Kaddafi tarafından hain ilan edildi. 

Hain ilan edilmesinin ardından ABD’ye gitti. Kaddafi yönetimine muhalif olduğu bu dönemde ABD istihbarat teşkilatı CIA ile işbirliği yaptığı tahmin ediliyor. 

2011 yılında Libya’da Kaddafi yönetimine karşı gösterilerin başlaması üzerine geri döndü. 

Kaddafi yönetiminin devrilmesinin ardından kurulan geçici hükümette Kara Kuvvetleti Komutanı olarak görev yaptı. 2012 yılında ABD’ye gitti.

2014 yılından itibaren Tobruk merkezli ve BM tarafından tanınan Ulusal Mutabakat Hükümeti’ne karşı savaşmaya başladı. 

Libya’nın petrol zenginliği

Libya, Afrika ülkeleri arasında en büyük petrol rezervine sahip ülke. Petrol İhraç Eden Arap Ülkeleri Örgütü’nün (OAPEC) 2018 yılı tahminlerine göre, Libya’nın kanıtlanmış 48.36 milyar varil petrol rezervi bulunuyor. 

Arap Baharı’ndan önce günde 1.6 milyar varil petrol üretimi gerçekleşiyorken bu rakam ülkede başlayan iç savaş neticesinde oldukça azaldı. 

Ülkedeki büyük petrol sahaları Hafter’e bağlı güçler tarafından işletiliyor. 

Türkiye ile Libya arasında mutabakat muhtırası imzalandı

2019’un Kasım ayında Türkiye ile Libya’daki Ulusal Mutabakat Hükümeti arasında “Güvenlik ve Askeri İşbirliği Mutabakat Muhtırası” ve “Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılmasına İlişkin Mutabakat Muhtırası” imzalandı. 

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, katıldığı bir televizyon programında “Türk askeri Libya’ya gider mi?” şeklinde soru yöneltilmesi üzerine “Libya yönetiminden bir davet gelirse bu bizim için bir hak doğurur” diye konuştu


Yayımlandı

kategorisi

, ,

yazarı:

Yorumlar

Bir yanıt yazın