Müslüman Kardeşler: Kimdir, ne zaman kuruldu?

Müslüman Kardeşler, 1928 yılında Hasan El Benna tarafından kuruldu. Kuruluşunun ardından kısa bir süre içinde büyük bir gelişme göstermiş, Mısır’da binlerce üyeye sahip olmuştu.

Hasan El Benna, Mısır’da siyasi düzenin sağlanması için İslamiyet temelli reformlar yapılması gerektiğini düşünüyordu.

William L. Cleveland, “Modern Ortadoğu Tarihi” adlı kitabında Müslüman Kardeşler hakkında şu bilgileri vermekte:

“Mısır’ın yeni gelişen işçi hareketleriyle sıkı bağlar kurup, işçilerin sendika ve işsizlik yardımı isteklerini savundu. Özellikle dokuma, ulaşım ve inşaat alanlarında kendi tesislerini kurdu ve işçilere bu şirketlere ortaklık hakkı tanıdı. El Benna taraftarları, Mısır toplumunu laik ve dini alanlara bölen uçurumu kapatmak için dini eğitimle bilimsel ve teknik konuların eğitimini birlikte veren ilkokullar kurdular. Örgüt parasız sağlık klinikleri ve aşevleri kurarak maddi yarım da yapıyordu. Müslüman Kardeşler böylesi çeşitli faaliyetleriyle, El Benna’nın sosyal adaletin bir yasama meselesinden çok daha fazla bir şey olduğunu göstermişti; sosyal adalet ancak İslami değerlere dönülerek elde edilebilirdi. 

Örgüt, şehirli yoksullara ve özellikle kırsal kesimden şehirlere göçmüş olan çok sayıda insana maddi yardım ve manevi huzur sağlamaktaydı. Önlerinde gelecek olarak sadece düşük maaşlı devlet memurluğu ve bir ömür boyu sürecek düş kırıklığı olan üniversite öğrencileri arasında çok sayıda taraftar bulmuştu. 

Değişen değerler ve giderek karmaşıklaşan ilişkiler dünyasında kendilerini kaybolmuş hissedenler için örgüt, İslami değerlerin istikrarlılığını simgeliyor ve kendilerinin de belirsiz gelecekte bir yer bulacakları umudunu veriyordu.” [1]

KAPATILMASI VE YASA DIŞI İLAN EDİLMESİ

1952 yılında Cemal Abdülnasır liderliğindeki Hür Subaylar tarafından gerçekleştirilen darbenin ardından kapatıldı.

Müslüman Kardeşler, 1954 yılında Cemal Abdülnasır’a yönelik suikast girişiminin ardından Mısır’da yasa dışı ilan edildi. Örgütün altı lideri idam edilirken, binlerce üyesi de hapse atıldı.

Bu tarihten sonra yer altına çekilerek faaliyetlerini gizlice yürüttü.

1980’li yıllarda siyasi alanda yer alabilmek için çeşitli girişimlerde bulundu. Bazı siyasi partilerle ittifak yaptı.

2000 yılında yapılan seçimlerde Meclis’te 17 sandalye elde etti. 2005 yılında yapılan seçimlere ise yasaklı olması sebebiyle bağımsız adaylarla girdi ve 88 sandalye elde etti. Bu başarısı, Mısır Cumhurbaşkanı Hüsnü Mübarek‘in tepkisini çekti. Çok sayıda üyesi tutuklandı ve örgütlenmelerinin önüne ciddi engeller koyuldu.

ARAP BAHARI

2011 yılındaki Arap Baharı‘nın ardından yasal hale gelen Müslüman Kardeşler, Özgürlük ve Adalet Partisi‘nin kuruluşunu gerçekleştirdi. Parti, girdiği ilk seçimde Meclis’teki sandalyelerin neredeyse yarsını kazandı.

2012 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerini Müslüman Kardeşler’in desteklediği Muhammed Mursi kazandı.

Mısır Devrimi nasıl oldu, neler yaşandı?

3 Temmuz 2013 tarihinde gerçekleşen askeri darbenin sonucunda Mursi tutuklandı. Askeri yönetim tarafından Müslüman Kardeşler “terör örgütü” olarak tanımlandı.

Mısır’ın ardından Suriye, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Bahreyn de Müslüman Kardeşler’i “terör örgütü” olarak tanımladı.

Mursi ile birlikte 100 Müslüman Kardeşler üyesi idama mahkum edildi.

KAYNAKÇA

[1] William L. Cleveland, Çeviren: Mehmet Harmancı, Modern Ortadoğu Tarihi, Agora Kitaplığı, İstanbul, 2008, 1. Basım