Nobel Ödülü nedir?

Nobel Ödülü, Alfred Nobel’in vasiyeti üzerine başlayan ve insanlığa hizmet eden kişilere ya da kurumlara verilen bir ödüldür.

Alfred Nobel kimdir?

21 Ekim 1883 tarihinde Stockholm’de dünyaya gelen Alfred Nobel, üst düzey bir eğitim alarak fizik ve kimya alanında dünyaca ünlü bir bilim adamı olmuştur. Başlangıçta Rus ordusuna silah üreterek önemli bir servet elde etti. 1867 yılında dinamiti icat etti. Çok sayıda ülkede fabrikalar kurdu. Öldüğünde yaklaşık 355 patente sahipti.

Alfred Nobel, ölümünden önce servetinin büyük bir kısmını, insanlığa hizmet eden kişilere ya da kurumlara ödül verilmesini sağlayacak bir organizasyon oluşturulması için bağışlamıştı.

Onun vasiyetini yerine getirmek için İsveç ve Norveç’te çalışmalar yapıldı. 1900 yılında bu amaçla Nobel Vakfı kuruldu. Çeşitli ödül komiteleri oluşturuldu. Bunlar; Norveç Ödül Komitesi, İsveç Kraliyet Bilimleri Akademisi, İsveç Akademisi ve Karolinska Enstitüsü idi.

Norveç Ödül Komitesi tarafından Nobel Barış Ödülü, İsveç Kraliyet Bilimleri Akademisi tarafından Nobel Fizik Ödülü ve Nobel Kimya Ödülü, İsveç Akademisi tarafından Nobel Edebiyat Ödülü, Karolinska Enstitüsü tarafından Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü verilmektedir.

Ödüller, 1901 yılından itibaren verilmeye başlanmıştır. Başlangıçta fizik, kimya, tıp ya da fizyoloji, barış ve edebiyat alanlarında ödül verilmekteydi. 1968 yılında ise İsveç Bankası tarafından Nobel’in adına ekonomi alanında ödül verilmeye başlandı. Bu ödül, İsviçre Kraliyet Bilimleri Akademisi tarafından verilmektedir.

İlk Barış Ödülü

Barış alanındaki ilk ödül, Kızıl Haç Teşkilatı’nın kurucusu Henry Dunant ile Frederic Passy‘e verilmiştir.

İlk ödül alan kadın 

Nobel Ödülü’nü ilk kazanan kadın Marie Curie olmuştur. 1903 yılında fizik alanında ödül kazanan Marie Curie, 1911 yılında bu kez kimya alanında ödül kazanmıştır.

Ödül alan Türkler

Nobel Ödülü’nü ilk kazanan Türk, 2006 yılında Nobel Edebiyat Ödülü‘nün sahibi olan, Orhan Pamuk olmuştur. 2015 yılında da Nobel Kimya Ödülü‘nü Prof. Dr. Aziz Sancar kazandı.