Paris Komünü nedir?

Paris Komünü, 18 Mart 1871-28 Mayıs 1871 tarihleri arasında Paris’te sosyalistlerin iktidarını tanımlamak için kullanılan bir kavramdır.

Paris Komünü, Fransa-Prusya Savaşı‘nda Fransa’nın ağır bir yenilgiye uğraması ve 3. Napolyon yönetiminin devrilmesi sonucunda ortaya çıkmıştır.

Savaş sırasında Paris kuşatma altına alındı. Bunun neticesinde şehirde büyük sıkıntılar meydana geldi. Kuşatma devam ederken Adolphe Thiers, ateşkes çağrısında bulundu. Prusyalılar ise Paris’i işgal etti. Prusyalılar savaş tazminatı ödeninceye dek kuşatmayı sürdüreceklerini bildirdiler.

Binlerce Parisli işçi tarafından Ulusal Muhafızlar Merkez Komitesi kuruldu. Şehrin savunulmasına ciddi katkılar verdiler. Çok sayıda topun Prusyalıların eline geçmesine engel olarak bunların güvenli bölgelere aktarılmasını sağladılar. Bu topların düzenli birlikler tarafından alınmak istenmesi, büyük bir direnişe neden oldu. Düzenli birliklerden de direnişlere geçişler oldu. Başbakan Thiers, Versay’a kaçtı.

Paris Komünü, 28 Mart 1871 tarihinde resmen başladı. Yeni yönetim bir takım reformlar yaptı. Bunlardan bazıları şunlardı: Giyotinin kaldırılması, çalışma saatlerinin on saatle sınırlandırılması, faizlerin kaldırılması, Fransız cumhuriyet takviminin kullanılması.

Komün, 2 Nisan günü Versay Ordusu’nun saldırına uğradı. Saldırıların sonucunda yaklaşık 30 bin komüncü öldürüldü. Binlerce insan Versay’da bulunan hapishanelere yürüyerek götürüldü.

Paris Komünü, Marksistler tarafından tarihteki ilk sosyalist deneyimlerden biri olarak kabul edilmektedir.