Selda Bağcan kimdir?

Selda Bağcan, 1948 yılında Muğla‘da dünyaya geldi. Babası veteriner hekim, annesi ise öğretmendi. Üç erkek kardeşi vardır. 1 yaşındayken babası ve annesinin tayini Van’a tayini çıktı. 1957 yılında babası köyde içtiği sudan tifoya yakalanarak hayatını kaybetti. Babasının ölümünün ardından Ankara’ya yerleştiler. [1]

Küçük yaştan itibaren müziğe ilgi duydu. İlk çaldığı müzik aleti mandolin oldu. 13 yaşına geldiğinde ise gitar çalmaya başladı.

Yükseköğrenimini Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Mühendisliği Bölümü‘nde tamamladı.

Üniversiteden mezun olduktan sonra bir karar vermesi gerekiyordu: Ya mühendis olarak çalışacaktı ya da küçük yaştan beri hayali olan müzik dünyasına adım atacaktı. O, ilerleyen süreçte büyük başarılara imza atacağı ikinci yolu seçti.

Selda Bağcan, folklara yönelmesini 1971 yılında verdiği bir röportajda şu şekilde anlatıyordu: “Folkloru seçmemde bir arkadaşımın teyzesinin büyük rolü oldu. Kendisi Ankara Radyosu’nun ünlü folklor sanatçılarından. Bana parçaların seçiminde büyük yardımı oluyor.“[2]

1971 yılında çıkardığı ilk 45’likler iyi bir satış rakamı elde edince, kendisini tamamen müzik çalışmalarına vermeye karar verdi. İlk çıkardığı 45’lik “Katip Arzuhalim Yaz Yare Böyle/Mapushane İçinde Mermerden Direk” idi.

Çıkardığı 45’liklerle adını duyuran Selda Bağcan, yurt içi ve yurt dışında çok sayıda konser vermeye başladı.

YASAKLI YILLAR

Sanat hayatındaki ilk yasağını 1972 yılında yaşadı. O dönem çıkardığı “Mapushanelere Güneş Doğmuyor” adlı 45’liği gerekçe gösterilerek ekranlara çıkması yasaklandı. Bu şarkının çıktığı sırada Deniz Gezmiş ve arkadaşları hapishanede bulunmaktaydı. Dönemin siyasi rejimi şarkının onlara yapıldığını iddia etmekteydi.

1972 yılından 1992 yılına kadar birkaç program dışında ekranlara çıkarılmadı. Selda Bağcan, o dönem için şunları söylemekte: “TRT, devletin tek kanallı ekranı olduğu için orada görünmeniz albümün satması için yeterliydi. Ama ben 20 yıl bundan mahrum kaldım.“[3]

Kendi ülkesindeki televizyonda yasaklanmasına karşın dünyadaki birçok televizyon programından davet aldı. 1991 yılında iki defa İsrail’de yayın yapan televizyon programına katıldı. Bağcan, bu durum için şunları söylüyordu: “İki defa İsrail televizyonunda görününce bu benim çok ağrıma gitti; niye beni Türkiye’de televizyonlarda göstermiyorlar diye.” [3]

“ARTIK AZAP BİTTİ”

İsrail’den dönüşte Milliyet gazetesine yaptığı açıklamada, TRT’yi mahkeme vereceğini söyledi. Bunun üzerine TRT tarafından yasak kaldırıldı.

Kendisine pasaport verilmediği için uzun yıllar yurt dışına da çıkamayan Bağcan, bu hakka ancak 1987 yılında kavuşabildi. Bu tarihten itibaren yurt dışında bir dizi festivale katıldı. Bunlardan bazıları şunlardır: Rotterdam Sanat Festivali, Jubilee Gardens Festivali, Capital Radio Festivali ve Earls Court Festivali.

1990’lı yıllarda Hollanda, İsrail, Yugoslavya ve Danimarka’da konserler verdi.

1993 yılında uğradığı bir suikast sonucunda hayatını kaybeden Gazeteci Uğur Mumcu için “Uğur’lar Olsun” adlı şarkıyı besteledi.

2000 yılında Köln Arena’da “Bin Yılın Türküsü/1000 Bağlama-1000 Semah” adında 2167 sanatçıyla birlikte verdiği konserle birlikte Guinness Rekorlar Kitabı‘na girdi. Bağcan’a Köln Filarmoni Orkestrası da eşlik etti. [4]

Selda Bağcan, 2012 yılında Londra Olimpiyatları kapsamında düzenlenen Meltdown Festivali‘nde sahne aldı.

2015 yılında İstanbul’da düzenlenen Ekşi Fest‘te İsrailli müzik grubu Boom Pam ile birlikte sahne aldı.

2016 yılında ise Barcelona’da düzenlenen Primavera Sound 2016 festivalinde sahne aldı.

45’LİKLERİNDEN BAZILARI

Katip Arzuhalim Yaz Yare Böyle / Mapusanede Mermerden Direk
Tatlı Dillim Güler Yüzlüm / Mapusanelere Güneş Doğmuyor
Çemberimde Gül Oya / Toprak Olunca
Adaletin Bu Mu Dünya / Dane Dane Benleri
Gesi Bağları / Altın Kafes
Nem Kaldı / Rabbim Neydim Ne Oldum
Dostum Dostum / Yuh Yuh

ALBÜMLERİNDEN BAZILARI

Yürüyorum Dikenlerin Üstünde
Özgürlük ve Demokrasiyi Çizmek
Felek Beni Adım Adım Kovaladı
Uğur’lar Olsun
Denizlerin Dalgasıyım
Güvercinleri de Vururlar
Halkım

KAYNAKÇA

[1] “Babamı Tifodan Kaybettim“, CNNTÜRK, 12.09.2018, (Erişim Tarihi: 13.03.2019)

[2] Erhan Akyıldız, “Selda“, Milliyet gazetesi, 05.09.1971

[3] “Selda Bağcan Yasaklı Olduğu Yılları Anlatıyor“, Cüneyt Özdemir Youtube Kanalı

[4] “Selda Bağcan’dan ‘Rekorlu’ Klip“, NTV, (Erişim Tarihi: 13.03.2019)