Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla bağımsız olan ülkeler

Sovyetler Birliği, 26 Aralık 1991 tarihinde dağıldıktan sonra pek çok ülke bağımsız oldu. Dağılmanın ardından Rusya öncülüğünde Bağımsız Devletler Topluluğu kuruldu.

Sovyetler Birliği dağılınca bağımsız olan ülkeler

Sovyetler Birliği dağılınca bağımsız olan ülkeler şöyle:

Rusya, Beyaz Rusya, Azerbaycan, Ermenistan, Estonya, Türkmenistan, Tacikistan, Özbekistan, Gürcistan, Moldova, Ukrayna, Kırgızistan, Kazakistan, Letonya, Litvanya.

Sovyetler Birliği neden dağıldı?

Sovyetler Birliği’nin çöküşünün farklı nedenleri mevcuttur. Bunları şu şekilde sıralayabiliriz:

1. Üçüncü sanayi devrimi olarak adlandırılan dönemde sermayenin hareketi ve verimliliği arttı. Üretim kavramı değişim göstererek emeğe ve kol gücüne olan ihtiyaç azaldı. Makineleşmenin artmasıyla üretimin klasik mekanları olan fabrikalar da değişim gösterdi ve sınıf bilinci zayıfladı. Bu da kapitalist ülkeleri oldukça güçlendirdi. Sosyalist ülkeler kapitalist ülkelerle rekabet etmede oldukça zorlandı. [1]

2. ABD Başkanı Donald Reagan’ın başlattığı “Yıldız Savaşları” projesine Sovyetler Birliği’nin karşı koyma çabası, büyük bir ekonomik yıkımı beraberinde getirdi.

3. Sovyetler Birliği’nde Komünist Parti içerisindeki yıllar yılı büyüyen çürüme.

4. Sovyetler Birliği, çok çeşitli milletlerden oluşmaktaydı. Bu çeşitliliğe rağmen uzun yıllar ülkenin bütünlüğü korunabildi, ancak özellikle 1980’lerle birlikte ayrılıkçı milliyetçi akımlar güç kazandı.

Sovyetler Birliği’nin başına Nisan 1985’te Gorbaçov‘un gelmesiyle değişim tam anlamıyla başladı. Gorbaçov, Perestroyka (yeniden yapılanma) ve Glastnost (açıklık) kavramlarını ortaya attı.

Ülke içerisinde liberalleşme yolunda önemli adımlar attı. Sınırlı da olsa özel mülkiyeti yürürlüğe soktu. Özelleştirme kararı alındı. Uzun yıllar sonra parti konferansı ilk kez toplandı.

Bağımsız Devletler Topluluğu

Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra Rusya’nın öncülüğünde 8 Aralık 1991 tarihinde Bağımsız Devletler Topluluğu kuruldu. Gürcistan, Estonya, Letonya ve Litvanya’nın dışındaki Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını kazanan tüm ülkeler toplulukta yer aldı. 2005 yılında Türkmenistan ayrıldı. Gürcistan, 1993 yılında katıldıysa da 2008 yılında Rusya ile yaşanan savaşın ardından ayrılma kararı aldı. Ukrayna ise 2014 yılında Kırım’ın ilhak edilmesinden dolayı ayrıldı.

Kaynakça

[1] Baskın Oran (2013), Türk Dış Politikası Cilt:2, İstanbul: İletişim Yayınları, s. 10-11