Tanzimat Fermanı nedir, ne zaman ilan edildi? Kısaca

Tanzimat Fermanı nedir, ne zaman ilan edildi? Tanzimat Fermanı maddeleri nelerdir? Tanzimat Fermanı ile ne amaçlanmıştır? İşte Tanzimat Fermanı hakkında kısaca bilgi.

Tanzimat Fermanı nedir?

Tanzimat Fermanı, 3 Kasım 1989 tarihinde dönemin Hariciye Nazırı Mustafa Reşit Paşa tarafından okunmuş bir fermandır. Batılılaşma yolunda atılan ilk adım olarak kabul edilir. Osmanlı tarihinde, 1839 ile (Birinci Meşrutiyet’in ilan edildiği) 1876 yılları arasında geçen süreye “Tanzimat Dönemi” denir.

Mustafa Reşit Paşa’nın fermanı Gülhane Parkı’nda okumasından ötürü “Gülhane Hatt-ı Hümayunu” olarak da adlandırılmaktadır. Tanzimat Fermanı ilan edildiğinde tahtta Sultan Abdülmecid bulunmaktaydı.

Tanzimat Fermanı ile ne amaçlanmıştır?

Peki, Tanzimat Fermanı ile ne amaçlanmıştır? Tanzimat Fermanı’nın ilan edilme nedenlerini şu şekilde sıralayabiliriz:

♦ Osmanlı aydınları ve devlet adamlarının, Fransız İhtilali ile birlikte ortaya çıkan düşünce ve ideallerden etkilenmesi.

♦ Osmanlı Devleti’nin siyasal gücünü koruyabilmek için Avrupalı devletlerin desteğini sağlamak istemesi.

♦ Osmanlı Devleti’nde yaşayan Müslüman ve Hristiyan vatandaşlar arasındaki ayrımı tamamen ortadan kaldırmak. Bu şekilde Avrupalı devletlerin içişlerine müdahil olması engellenmek isteniyordu.

♦ Mısır Valisi Mehmet Ali Paşa’ya karşı Avrupa ülkelerinin desteğini almak.

Tanzimat Fermanı maddeleri

Tanzimat Fermanı maddeleri arasında önemli olanları şöyle sıralayabiliriz:

♦ Müslüman ve Gayrimüslim bütün halkın can, namus ve mal güvenliği devletin güvencesi altında olacaktır.

♦ Vergiler, herkesin geliriyle orantılı bir şekilde alınacaktır.

♦ Yargılamalar açık bir şekilde yapılacak ve hiç kimse yargılanmadan idam edilemeyecektir.

♦ Askerlik işleri düzene koyulacaktır. (Bu madde ile birlikte askerlik vatani bir görev haline gelmiştir. Askerlik süresi beş yıl olarak belirlenmiştir. )

♦ Herkes mal ve mülk sahibi olabilecek, miras bırakabilecek ve müsadere usulü kaldırılacaktır.

♦ Rüşvet ve iltimas kanunlarla kaldırılacaktır.

♦ Padişah dahil herkes fermanın hükümlerine uymakla yükümlüdür.

Tanzimat Fermanı’nın sonuçları

♦ Tanzimat Fermanı ile birlikte ilk kez padişah kendi yetkilerini sınırlandırmıştır.

♦ Nizamiye Mahkemeleri, Konsolosluk Mahkemeleri ve Cemaat Mahkemeleri gibi yeni mahkemeler kurulmuştur. Bu durum hukuk birliğinin bozulmasına yol açmıştır.

♦ Eğitim politikalarına önem verildi. Maarif Nazırlığı kuruldu. Osmanlı Devleti’nin en önemli eğitim kurumlarından Mülkiye Okulu ile Mekteb-i Sultani bu dönemde açıldı.

♦ Tercüman-ı Ahval, Tasvir-i Efkar ve Ceride-i Havadis gibi gazeteler çıkarıldı. Böylece halkın bilgilenmesi ve aydınlanmasına ortam hazırlanmıştır.

♦ Eşit yurttaş anlayışı hakim olmuştur.


Yayımlandı

kategorisi

yazarı:

Yorumlar

Bir yanıt yazın