Ziya Gökalp kimdir? Kısaca hayatı ve eserleri

Ziya Gökalp kimdir? Ziya Gökalp’in eserleri nelerdir? Ziya Gökalp’in fikir dünyası nasıl? Ziya Gökalp’in kısaca hayatı ve eserleri.

Ziya Gökalp hayatı (Kısa anlatım)

1876 yılında Diyarbakır’da dünyaya gelen Ziya Gökalp, sırasıyla Mekteb-i Rüştiye-i Askeriye, Mülkiye İdadisi ve Baytar Mektebi’nde eğitim gördü. İstanbul’da bulunduğu sırada İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne girdi. Diyarbakır mebusu olarak Meclis-i Mebusan’a seçilen Gökalp, meclisin kısa bir süre sonra kapatılması üzerine Darülfünun’da ders vermeye başladı. Burada ilk sosyoloji profesörü oldu.

Birinci Dünya Savaşı sırasında İstanbul’u işgal eden İngilizler tarafından Malta Adası’na sürgüne gönderildi. Sürgünden döndükten sonra “Küçük Mecmua” isminde bir dergi çıkardı. 1923 yılında Diyarbakır Milletvekili olarak TBMM’ye girdi. Ziya Gökalp, 1924 yılında hayata gözlerini yumdu.

Ziya Gökalp kimdir? (Uzun anlatım)

Tam adı “Mehmet Ziya” olan Ziya Gökalp, 23 Mart 1876 tarihinde Diyarbakır’da dünyaya geldi. 1886 yılında Mekteb-i Rüştiye-i Askeriye’ye kaydoldu, ancak babası vefat edince bırakmak zorunda kaldı. Diyarbakır’a dönen Gökalp, burada Mülkiye İdadisi’ni bitirdi. Bu sırada bir yandan da amcasından Arapça ve Farsça üzerine dersler aldı.

Üniversite eğitimi için İstanbul’a giderek Baytar Mektebi’ne girdi. Burada bulunduğu sırada Jön Türklerin düşüncesinden etkilenerek İttihat ve Terakki Cemiyeti’ne katıldı. 1889 yılında tutuklanıp bir yıl hapis yattıktan sonra Diyarbakır’a döndü. Burada bir süre memurluk yaptı. Daha sonra İttihat ve Terakki’nin merkezi Selanik’e giden Ziya Gökalp, örgütün yönetim kuruluna seçildi. Genç Kalemler dergisinde yazıları yayımlandı. 

İttihat ve Terakki’nin merkezi İstanbul’a taşınınca o da İstanbul’a gitti. Memleketi olan Diyarbakır’dan Meclis-i Mebusan‘a seçildi. Meclisin kısa bir süre sonra kapanması üzerine Darülfünun’da ders vermeye başladı. Darülfünun’un ilk sosyoloji profesörü oldu. Bu sırada yazıları “Türk Yurdu”, “Yeni Mecmua” ve “Halka Doğru” gibi dergilerde yayımlandı. 1912 yılında kurulan Türk Ocağı‘nın kurucuları arasında yer aldı.

Birinci Dünya Savaşı’nda İstanbul’u işgal eden İngilizler tarafından Malta Adası’na sürgüne gönderildi. Yaklaşık 2 yıl süren sürgün hayatının ardından Türkiye’ye döndü. “Küçük Mecmua” adında bir dergi çıkardı.

1923 yılında Diyarbakır Milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi‘ne (TBMM) girdi. Ziya Gökalp, 25 Ekim 1924 tarihinde hayatını kaybetti.

Ziya Gökalp’in fikirleri

Türkçülük çalışmalarına ağırlık veren Gökalp, Türkçülük düşüncesini sistemleştirmiştir. Milli Edebiyat‘ın gelişiminde önemli bir rol oynamıştır. Ayrıca Gökalp, Türkiye’de sosyolojinin kuruluşuna büyük katkı sağlamıştır.

Ziya Gökalp hangi düşünceye sahiptir?

Türk edebiyatının unutulmaz yazarlarından olan Ziya Gökalp, “sanat toplum içindir” anlayışına bağlı kalarak eserlerini kaleme almıştır.

Ziya Gökalp’in eserleri

Ziya Gökalp eserleri liste halinde şöyle:

• Limni ve Malta Mektupları
• Kızıl Elma
• Türkleşmek, İslâmlaşmak, Muasırlaşmak
• Yeni Hayat
• Altın Işık
• Türk Töresi
• Doğru Yol
• Türkçülüğün Esasları
• Türk Medeniyet Tarihi
• Kürt Aşiretleri Hakkında Sosyolojik Tetkikler
• Altın Destan
• Üç Cereyan
• Hars ve Medeniyet
• Kuğular
• Felsefe Dersleri