1. Siyonizm nedir?
Yahudiler arasında Roma işgalinden beri her daim Filistin’e dönme ideali var olmuştur. Bu ideal Siyonizm olarak adlandırılmaktadır.
2. Theodor Herzl kimdir?
Theodor Herzl, Yahudiler arasındaki Siyonizm idealini örgütlü bir yapıya dönüştüren kişi olarak bilinmektedir. Yazdığı “Yahudi Devleti” adlı kitabı ile Siyonizmin ideolojik temelini oluşturdu. Herzl’e göre Yahudiler için tek kurtuluş, kendi devletlerini kurmalarıydı.
3. İlk siyonist kongre
1897‘de Theodor Herzl’in öncülüğünde Basel’de Siyonist Kongre düzenlendi. Kongrede Yahudiler için Filistin’de devlet kurma fikri benimsendi. Bunun yanında Dünya Siyonist Örgütü kuruldu.
4. Balfour Deklarasyonu
1917’de İngiltere, Filistin’de Yahudi devletinin kurulmasının önüne açacak olan Balfour Deklarayonu’nu ilan etti. Bu deklarasyon, İngiltere Dışişleri Bakanı Arthur Balfour‘un önde gelen siyonistlerden olan Lord Rothschild’e gönderdiği bir mektuptan ibaretti. Mektubun içeriğinde Balfour, Filistin’de Yahudi devleti kurulmasına olumlu baktıklarını ve bunun için elinden geleni yapacaklarını ifade etmişti.
5. Yahudilerin Filistin’deki örgütlenmesi
Balfour Deklarasyonu’nun ardından Filistin’e Yahudi göçleri hızla arttı. 1921 yılında Filistin Siyonist İcra Kurulu oluşturuldu. Daha sonra Yahudi Ajansı olarak değiştirildi. Bu kurum, yarı hükümet gibi hareket etmiş ve Filistin’deki Yahudilerin birçok ihtiyacı ile ilgilenmişti. 1920 yılında ise sendikacılık alanında faaliyet gösterecek olan Histadrut kuruldu.
6. Haganah ve İrgun
1920 yılında Histadrut’un dışında Haganah adı verilen ve daha sonraki yıllarda Filistin’de çok sayıda terör faaliyetinde bulunacak olan örgüt kuruldu. Daha sonra Haganah’ın dışında daha radikal bir örgüt olan İrgun oluşturuldu. Bunlar derhal sınırları çok daha geniş bir Yahudi devletinin kurulmasını istiyordu.
7. İngiliz yönetimine karşı sabotajlar
İkinci Dünya Savaşı sırasında İngilizlerin yanında savaşan çok sayıda Yahudi, hem iyi bir silah eğitimi aldı hem de İngilizlerin askeri sistemleri hakkında bilgi sahibi oldu. İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Yahudi örgütleri, İngilizlere karşı terör eylemleri düzenledi. Çünkü İngiltere Filistin’e olan Yahudi göçüne sınırlama getirmişti.
8. Birleşmiş Milletler’in 1947 tarihli Filistin Kararı
Filistin konusu, 1947 yılında Birleşmiş Milletler’in (BM) gündemine geldi. BM’de yapılan oylama neticesinde Filistin’de Arap ve Yahudi devleti kurulması ve Kudüs’e uluslararası bir statü verilmesi kararı çıktı.
9. Deir Yasin katliamı
1948’de İrgun tarafından Deir Yasin köyünde katliam yapıldı ve 250 Filistinli hayatını kaybetti.
10. İsrail’in kuruluşunu ilan etmesi
İngiltere’nin Filitin’i terk etmesinin ardından 14 Mayıs 1948’de David Ben Gurion, İsrail’in kuruluşunu ilan etti. David Ben Gurion törende konuşmasını yaparken arkasında Theodor Herzl’e ait portre herkesin dikkatini çekmişti.
Bir yanıt yazın
Yorum yapabilmek için oturum açmalısınız.