Kazı Koordinatörü anlattı: Göbeklitepe neleri değiştirdi?

Göbeklitepe’de gerçekleştirilen kazıların koordinatörü olarak görev yapan Dr. Lee Clare, NTV‘de katıldığı canlı yayında Göbeklitepe hakkında önemli açıklamalarda bulundu.

NTV sunucusu Ahmet Yeşiltepe’nin “Göbeklitepe nasıl tanımlanabilir?” sorusunu Clare şu şekilde cevapladı: “Göbeklitepe, 11 bin yıl önceden kalmış bir arkeolojik alan. M.Ö. 9500’den başlayan eserler var. Bu eserler M.Ö. 8 bin yılına kadar gitmekte. Toplam 1500 yıllık bir dönemi kapsıyor.

Bu dönemde insanlık halen Taş Devri’ndeydi. Son derece kısıtlı el aletleri vardı. Bunların hepsi taştan yapılmıştı.

Şanlıurfa yakınlarında bu tarihten gelmiş anıtsal mimari eserleri görüyoruz. Son derece enteresan. Burada T şeklinde sütunları görüyoruz. Bunlar Göbeklitepe’de en tanınmış unsurlar arasında. Bunların bir tapınak olduğu değerlendirmesi var. Ben bunun tartışmalı olduğunu söyleyebilirim. 11 bin yıl öncenin, organize bir dinden bahsetmek için çok erken bir tarih olduğunu düşünüyorum. Buna anıtsal bir yapı diyebiliriz.”

GÖBEKLİTEPE TARİH ALGISINI NASIL DEĞİŞTİRDİ?

Burada bulduğumuz arkeolojik yapılar gerçekten sıradışı. Son derece önemli bir sosyal toplanma merkezi ve 11 bin yıl önce olduğunun altını çizmek gerekiyor. Bizim döneme bakış açımızı değiştirdi. Çünkü bunun öncesinde Türkiye’nin Güneydoğusu’nda yaşayan arayıcı-toplayıcı grupların böylesine bir inşa yeteneği olduğunu düşünmüyorduk. Böylesi bir projeyi gerçekleştirebilecek organizasyon yeteneklerine ve yaşam stillerine sahip olduğunu düşünmüyorduk. Bu, bizim tarihe bakışımızı tamamen değiştirdi. 

Böylesine bir projenin çiftçilikten önce ortaya çıkması gibi bir gerçekle karşı karşıyayız. Biz her zaman tarımın ortaya çıkmasıyla böylesi anıtsal yapıların inşa edilebileceğini düşünüyorduk. Olayın tam tersi olduğunu gördük.”