Ürdün’de Başbakan’ın İstifasıyla Sonuçlanan Gösterilerin Nedeni

Beş gün boyunca, Ürdünlüler son yıllarda ülkenin en büyük protestoları için sokaklara çıktılar. Gösterilerin ardından Başbakan Hani el-Mulki stifa etti, ancak protestolar devam edecek gibi.

NEDEN PROTESTO GÖSTERİLERİ DÜZENLENİYOR?

Ürdün ekonomisi, dış yatırım ve yardımların azalması nedeniyle meydana gelen kronik açıklarla boğuşmaktaydı. 2016 yılında IMF’den 723 milyon dolarlık bir kredi alındı. IMF ile kararlaştırılan tasarruf tedbirleri, temel mal ve hizmetlerin fiyatlarında artışa neden oldu. Alınan tedbirler halkta huzursuzluğa neden oldu ve sonunda ülke çapında gösteriler başladı.

Hükümet yakıtta yüzde 5.5, elektrikte ise yüzde 19’luk bir artışa karar verdi. Geçen hafta yapılan gösterilerden sonra Kral II. Abdullah, hükümete yakıt ve elektrik fiyatlarındaki artışın rafa kaldırılmasını emretti.

Hükümet tarafından yeni bir gelir vergisi kanunu yapılması planlanmakta. Hükümet yetkilileri her ne kadar bunun yüksek gelirlilerden karşılanacağını söylese de protestocular fakir halkın da zarar göreceğini savunmakta. Ürdün’de işsizlik oranı yaklaşık 18 civarında. Ülkenin borcu ise 35 milyar dolar, yani Ürdün’ün yıllık bütçesinin üç katından daha fazla bir miktar.

İstifa eden Başbakan Hani el-Mulki’nin yerine Omar Razzaz geçti. Yeni hükümeti kuracak olan Razzaz Eğitim Bakanı olarak görev yapmaktaydı. Ayrıca bir dönem Dünya Bankası’nda çalıştı.

Her ne kadar hükümet değişikliği sağlanmışsa da protestoların bitmesi zor görünüyor. Sendikalar, yeni bir grev çağrısı yaptı.

Ürdün Kralı Abdullah, bir süre önce yaptığı bir konuşmada ülkesinin Kudüs konusundaki kararından dolayı ekonomik baskıyla karşılaştığını ifade etmişti.

LÜBNAN’DAN SONRA SIRADA ÜRDÜN MÜ?

Fakat şunu da unutmamak gerekir ki; Ürdün, Suudi Arabistan için hayati önemde olan ‘Yüzyılın Anlaşması’na karşı pozisyonda yer alıyordu. Suudi Arabistan, yine Ürdün gibi karşı pozisyonda yer alan bir başka ülke olan Lübnan’ı Hariri’ye uyguladıkları baskı ile caydırmayı başarmışlardı.

Tüm bu yaşananlar Ürdün’ü de Lübnan gibi “hizaya” çekme çabası mı bunu ilerleyen günlerde çok daha net olarak görebileceğiz.